I - Nhận xét
Cấu tạo của những từ phức được in đậm trong các câu thơ sau có gì khác nhau ?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời ông cha dạy cũng vì đời sau.
HOÀNG TRUNG THÔNG
Gợi ý :
- Từ phức nào do những tiếng có nghĩa tạo thành ?
- Từ phức nào do những tiếng có âm đầu hoặc vần lặp lại nhau tạo thành ?
II - Ghi nhớ
Có hai cách chính để tạo từ phức là :
1. Ghép những tiếng có nghĩa lại vớ nhau. Đó là các từ ghép.
M : tình thương, thương mến,...
2. Phối hợp những tiếng có âm đầu hay vần (hoặc có âm đầu và vần) giống nhau. Đó là các từ láy.
M : săn sóc, khéo léo, luôn luôn,..
III - Luyện tập
1. Hãy xếp những từ phức được in nghiêng trong các câu dưới đây thành hai loại : từ ghép và từ láy. Biết rằng những tiếng in đậm là tiếng có nghĩa :
a) Nhân dân ghi nhớ công ơn Chử Đồng Tử, lập đền thờ ở nhiều nơi bên sông Hồng. Cũng từ đó hằng năm, suốt mấy tháng mùa xuân, cả một vùng bờ bãi sông Hồng lại nô nức làm lễ, mở hội để tưởng nhớ ông.
Theo HOÀNG LÊ
b) Dáng tre vươn mọc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn. Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người.
THÉP MỚI
2. Tìm từ ghép, từ láy chứa từng tiếng sau đây :
a) Ngay
b) Thẳng
c) Thật