(Trang 57)
Sau khi học xong bài này, em sẽ:
– Trình bày được khái niệm giống cây trồng.
– Nêu được vai trò của giống cây trồng.
| Giống cây trồng là gì? Chúng có vai trò như thế nào đối với trồng trọt? |  |
I – KHÁI NIỆM GIỐNG CÂY TRỒNG
Giống cây trồng là một quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác thông qua sự biểu hiện của ít nhất là một đặc tính và di truyền được cho đời sau; đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kì nhân giống; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng; bao gồm giống cây nông nghiệp, giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn (Khoản 5, điều 2, Luật Trồng trọt 2018).
Mỗi giống cây trồng thường chỉ cho năng suất cao, chất lượng tốt ở một hoặc một vài vùng sinh thái nhất định. Vì vậy, ở mỗi vùng khác nhau thường sử dụng một số giống cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu, đất trồng và tập quán canh tác của vùng đó. Ví dụ: giống lúa nếp Tú Lệ (Hình 11.1) chỉ thơm ngon khi trồng ở thung lũng Tú Lệ, Văn Chấn, Yên Bái; giống lúa Tám xoan (Hình 11.2) chỉ cho năng suất cao, chất lượng tốt khi trồng ở huyện Hải Hậu, Nam Định; giống lúa Nàng Thơm chợ Đào (Hình 11.3) chỉ thơm ngon khi trồng ở một số xã thuộc huyện Cần Đước, Long An.
(Trang 58)
|
Hình 11.1. Giống lúa nếp Tú Lệ |
Hình 11.2. Giống lúa Tám xoan |
Hình 11.3. Giống lúa Nàng Thơm chợ Đào |
Khám phá
Kể tên các giống cây trồng phổ biến ở địa phương em. Chúng có đặc điểm gì nổi bật so với các giống khác cùng loài?
Kết nối năng lực
Tìm hiểu các khái niệm giống bản địa, giống nhập nội, giống lai.
II – VAI TRÒ CỦA GIỐNG CÂY TRỒNG
Giống quy định năng suất và chất lượng cây trồng. Giống tốt giúp tăng năng suất và chất lượng nông sản. Ngày càng nhiều giống cây trồng năng suất cao, chất lượng tốt được các nhà chọn giống tạo ra, phục vụ nhu cầu của con người (Bảng 11.1).
Bảng 11.1. Năng suất và chất lượng của một số giống lúa
| Giống lúa | Năng suất trung bình (tạ/ha) | Chất lượng |
| Giống Gia Lộc 26 | 64,0 – 71,0 | Gạo trong, cơm mềm, mùi thơm nhẹ, hàm lượng amylose khoảng 18%. |
| Giống lúa lai thơm 6 | 60,0 – 80,0 | Cơm trắng bóng, cơm dẻo, dai, vị đậm và có hương thơm mùi cốm. Hàm lượng amylose khoảng 12% – 14%. |
| Giống lúa ST25 | 65,0 – 70,0 | Gạo trắng trong, cơm mềm, thơm, vị đậm. |
| Giống LTh31 | 65,0 – 68,0 | Gạo trắng trong, cơm mềm và đậm, hàm lượng amylose khoảng 18,5%. |
| Giống BC 15 | 70,0 – 75,0 | Gạo trong, cơm mềm và đậm, hàm lượng amylose khoảng 18,5%. |
Giống tốt giúp tăng khả năng kháng sâu, bệnh (Hình 11.4) và tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi của môi trường. Sử dụng giống kháng sâu, bệnh giúp giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Nhiều giống cây trồng có khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi (mặn, chua, hạn, ngập,...) nhờ đó giúp mở rộng diện tích trồng trọt.
Ngoài ra, các giống mới ngắn ngày còn giúp tăng vụ và thay đổi cơ cấu cây trồng, nhờ đó nâng cao sản lượng và giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích trồng trọt.
(Trang 59)
|
(a) |
(b) |
Hình 11.4. Giống ngô DK9955s kháng sâu (a) và giống ngô không kháng sâu (b)
Khám phá
Hình 11.5 thể hiện cơ cấu mùa vụ trong năm. Quan sát Hình 11.5 và cho biết giống mới giúp tăng vụ và thay đổi cơ cấu cây trồng như thế nào.
|
Hoặc
Dùng giống cũ dài ngày |
Dùng giống mới ngắn ngày |
Hình 11.5. Giống mới giúp tăng vụ và thay đổi cơ cấu cây trồng
LÚA
HOA MÀU
Kết nối năng lực
Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về vai trò của giống cây trồng.
Kết nối nghề nghiệp
Kĩ sư chọn giống cây trồng là những người tốt nghiệp đại học chuyên ngành Chọn giống cây trồng. Công việc chính của họ là nghiên cứu bảo tồn và phát triển các giống cây trồng hiện có, nghiên cứu các biện pháp nhân giống cây trồng và nghiên cứu chọn tạo các giống cây trồng mới phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Luyện tập
Giống cây trồng là gì? Trình bày các vai trò của giống cây trồng.
Vận dụng
Khảo sát các giống cây trồng ở địa phương em và đề xuất một số phương án giúp cơ cấu mùa vụ hợp lí.
