Học xong bài này, em sẽ:
- Biết đọc bản đồ, xác định được vị trí của đối tượng địa lí trên bản đồ.
- Biết tìm đường đi trên bản đồ.
Mở đầu
Trong học tập và trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta có nhiều tình huống làm việc với bản đồ, đơn giản là xác định vị trí của đối tượng cần tìm, tìm hướng đi, tuyến đường, phức tạp hơn là tìm hiểu đặc điểm phát triển và phân bố kinh tế, ... Sử dụng bản đồ đem lại cho chúng ta nhiều kiến thức và kĩ năng mà các phương tiện khác không so sánh được. Các bản đồ điện tử được cài đặt trên máy tính hoặc điện thoại thông minh rất tiện ích cho con người ở thời đại công nghệ 4.0. Vấn đề được đặt ra là chúng ta sẽ sử dụng bản đồ như thế nào?
Kiến thức mới
Em có biết?
Chúng ta có thể tìm các địa điểm và tìm đường đi bằng Google Maps. Google Maps là bản đồ trực tuyến được sử dụng trên khắp thế giới. Ta có thể dùng Google Maps trên máy tính cá nhân, điện thoại thông minh được kết nối internet. Ở Google Maps, chúng ta có thể thực hành một số tính năng sau:
- Phóng to, thu nhỏ bản đồ trên màn hình và theo dõi sự thay đổi tỉ lệ thước ở góc dưới bên phải màn hình.
- Di chuyển bản đồ được hiển thị trên màn hình.
- Xác định địa chỉ nhà của mình.
- Xác định địa chỉ mình đang đứng.
- Xác định một địa điểm muốn đến; sau đó nhấn vào nút Directions để quan sát gợi ý đi đến địa điểm đó, khoảng cách (km) và khoảng thời gian cần thiết nếu đi bằng ô tô.
- Chia sẻ thông tin vị trí (có thể là điểm đang đứng, điểm muốn đến) cho bố mẹ hoặc người thân qua tin nhắn để bố, mẹ hoặc người thân đến đón.
Đọc bản đồ
Để đọc được bản đồ, chúng ta phải hiểu được các yếu tố cần thiết của bản đồ hay còn gọi là ngôn ngữ bản đồ. Muốn đọc bản đồ nhanh và chính xác, chúng ta phải biết được đối tượng địa lí cần đọc là gì, đặc điểm của đối tượng đó và các mối quan hệ xung quanh nó.
Xác định vị trí của đối tượng địa lí trên bản đồ
Ví dụ trên hình 4.1, chúng ta có thể xác định được các nước Đông Nam Á nằm trong khoảng từ vĩ độ nào đến vĩ độ nào, gần hay xa xích đạo, chịu ảnh hưởng của biển nhiều hay ít,...
Hình 4.1. Bản đồ các nước trong khu vực Đông Nam Á
Câu hỏi
Hãy xác định vị trí của Việt Nam trên bản đồ các nước trong khu vực Đông Nam Á.
Tìm đường đi trên bản đồ
Tỉ lệ: 1 : 35 000
Hình 4.2. Bản đồ một khu vực của thành phố Hà Nội
Câu hỏi
Quan sát hình 4.2, hãy cho biết muốn đi từ Cung thể thao Quần Ngựa đến bảo tàng Hồ Chí Minh ta phải đi qua những con đường nào. Tìm đường đi ngắn nhất.
