(Trang 113)
- Trình bày được vai trò quan trọng của thực vật đối với việc cung cấp thức ăn cho con người và động vật.
- Thực hiện được một số việc làm giữ cân bằng chuỗi thức ăn trong tự nhiên và vận động gia đình cùng thực hiện.
| Quan sát hình 1 và cho biết cây lúa có vai trò gì đối với chuỗi thức ăn.
|
1. Thực vật cung cấp thức ăn cho con người và động vật
Thực vật có khả năng tổng hợp chất dinh dưỡng từ không khí, nước và chất khoáng dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời. Nhưng động vật và con người không thể tự tổng hợp chất dinh dưỡng như thực vật mà phải lấy thức ăn từ thực vật và động vật khác.
1. Quan sát hình 2 và trả lời các câu hỏi:
- Thức ăn của động vật và con người được lấy từ đâu?
- Các bộ phận nào của cây ngô có thể được dùng làm thức ăn cho con người và động vật?
(Trang 114)
Hình 2
2. Quan sát hình 3 và trả lời các câu hỏi:
Hình 3
“Thức ăn" của cây lúa trong hình là gì?
– Thức ăn của gà và cáo là gì?
Nhận xét về vai trò của thực vật trong việc cung cấp thức ăn cho con người và động vật.
(Trang 115)
2. Vai trò của thực vật trong chuỗi thức ăn
Quan sát hình 4 và nêu điểm chung của ba chuỗi thức ăn.
 | ||
| Cây | Hươu | Sư tử |
 | ||||
| Lúa | Châu chấu | Ếch | Rắn | Đại bàng |
 | |||
| Rong đuôi chồn | Cá nhỏ | Cá lớn | Bồ nông |
Hình 4. Một số chuỗi thức ăn
1. Thực vật có khả năng tự tổng hợp chất dinh dưỡng từ các chất nào?
2. Vì sao thực vật thường là sinh vật đứng đầu chuỗi thức ăn?
3. Hãy vẽ và mô tả một chuỗi thức ăn khác có thực vật đứng đầu chuỗi.
(Trang 116)
3. Cân bằng chuỗi thức ăn trong tự nhiên
Các sinh vật trong chuỗi thức ăn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Trong đó, số lượng các sinh vật được duy trì tương đối ổn định tạo thành trạng thái cân bằng của chuỗi thức ăn.
1. Ở khu rừng trồng khoai tây có một số sinh vật như chuột, rắn,... cũng sinh sống và chúng tạo thành chuỗi thức ăn (Hình 5). Theo em:
- Nếu khoai tây bị mất mùa, số lượng chuột và rắn sẽ thay đổi như thế nào?
- Nếu số lượng rắn bị giảm mạnh do con người khai thác làm thuốc, làm thức ăn thì điều gì sẽ xảy ra với chuột và khoai tây?
| - Hãy nhận xét về vai trò của thực vật, động vật đối với sự cân bằng chuỗi thức ăn. | Em có biết? Chuột có hại đối với cuộc sống của con người, nhưng chúng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng các chuỗi thức ăn trong tự nhiên, vì chúng là nguồn thức ăn cho rắn và động vật khác. |
2. Quan sát hình 6 và thực hiện các nhiệm vụ sau:
Hình 6
(Trang 117)
- Trong ba hoạt động (1, 2 và 3) của con người, hoạt động nào ít gây tác động đến sinh vật? Hoạt động đánh bắt nào gây tác động xấu, ảnh hưởng lâu dài?
- Hoạt động nào trong ba hoạt động gây mất cân bằng chuỗi thức ăn ? Vì sao?
- Hãy đặt tên cho bức tranh.
3. Thảo luận các nội dung sau:
- Thế nào là giữ cân bằng chuỗi thức ăn?
- Đưa ra một số việc làm để giữ cân bằng chuỗi thức ăn trong tự nhiên.
1. Tìm hiểu ý nghĩa của các hoạt động trong hình 7, 8 và 9.
Hình 7
|
Hình 8. Trồng cây xanh | “Chúng mình cùng thả rùa con về biển nhé!“
Hình 9. Bảo vệ rùa biển |
2. Hãy kể về những việc em hoặc người thân, người dân nơi em sống đã làm để giữ cân bằng chuỗi thức ăn.
(Trang 118)
3. Hãy chia sẻ và vận động gia đình cùng thực hiện các hoạt động để góp phần duy trì sự cân bằng các chuỗi thức ăn trong tự nhiên.
Hình 9. Bảo vệ sinh vật trong tự nhiên
Em có biết?
Vào thế kỉ 19 ở châu Mỹ, bò rừng Bi-son hoạt động quá mạnh đã tàn phá những khu rừng, làm cho rừng xanh bị thoái hoá thành đồng cỏ. Quá trình này làm ảnh hưởng đến toàn bộ các loài sinh vật trong khu rừng.
(Theo Encyclopaedia Britannica).
Hình 10
Em đã học
• Thực vật có khả năng tự tổng hợp chất dinh dưỡng từ nước và khí các-bô-nic dưới tác dụng của ánh sáng để sống và phát triển. Chúng là nguồn thức ăn của con người và nhiều loài động vật khác.
• Số lượng các sinh vật trong chuỗi thức ăn được duy trì tương đối ổn định tạo nên trạng thái cân bằng của chuỗi thức ăn. Để duy trì trạng thái cân bằng này, chúng ta cần tích cực trồng và chăm sóc cây xanh, bảo vệ các động vật hoang dã và môi trường sống.
Em có thể
Giải thích được vì sao số loài sinh vật trong các khu rừng thường nhiều hơn ở các khu đất trống, đồi trọc.
