Trang 22
Yêu cầu cần đạt:
– Thể hiện được sơ đồ hợp âm đệm trên đàn guitar.
– Cảm nhận được sự hoà quyện giữa hợp âm với giai điệu ca khúc.
– Phân tích được những đặc điểm của bản nhạc về giọng điệu, giai điệu, tính chất âm nhạc, cấu trúc,...
– Xác định đúng giọng của bản nhạc và đặt các hợp âm phù hợp.
– Thử nghiệm ý tưởng mới khi đặt hợp âm cho bản nhạc. - Biết vận dụng đặt hợp âm trong các hoạt động âm nhạc.
Quan sát trích đoạn bản nhạc Sonatine của L. V. Beethoven.
Vừa phải
Câu hỏi
Dấu hoá theo khoá được đặt ở vị trí nào và âm kết của trích đoạn trên là âm gì?
Trang 23
Khám phá
1. Khái niệm xác định giọng
Xác định giọng là dựa vào các dấu hiệu có trên một bản nhạc để nhận biết giọng của bản nhạc.
2. Phương pháp xác định giọng cho ca khúc, bản nhạc
Để xác định giọng của một bản nhạc, cần dựa vào một số dấu hiệu sau:
– Hóa biểu (dấu hóa theo khoả) của bản nhạc.
– Âm mở đầu và âm kết thúc của bản nhạc thường là âm chủ của giọng.
– Sự xuất hiện của âm chủ và các âm ổn định của giọng trong bản nhạc.
Ví dụ:
Nghệ sĩ với cây đàn
(Trích)
Nhạc Nga
Vừa phải
– Đoạn trích Nghệ sĩ với cây đàn có một dấu Pha thăng ở hóa biểu. Dấu hiệu đầu tiên này cho biết bản nhạc có thể thuộc giọng Son trưởng hoặc Mi thứ.
– Ở ô nhịp thứ tư xuất hiện âm Rê thăng (bậc VII của giọng Mi thứ được nâng lên nửa cung, đây là dấu hiệu của giọng Mi thứ hoà thanh).
– Âm kết của đoạn nhạc là âm Mi (âm chủ của giọng Mi thứ).
– Trong giai điệu, âm Mi và các âm thuộc trục chính của giọng Mi thứ (Mi – Son – Si) xuất hiện nhiều lần.
Từ những dấu hiệu trên, có thể khẳng định đoạn nhạc được viết ở giọng Mi thứ hoà thanh.
Luyện tập
1. Nêu những dấu hiệu cơ bản đề xác định giọng của một bản nhạc.
2. Trình bày cảm nhận của em về tính chất âm nhạc của đoạn trích Nghệ sĩ với cây đàn (mềm mại hay mạnh mẽ, vui vẻ hay u buồn).
Trang 24
Xác định giọng và tính chất âm nhạc của hai trích đoạn ca khúc dưới đây:
Bài 1
Mẹ hiền yêu dấu
(Maman oh maman)
(Trích)
Sáng tác: J. Larriaga
Phỏng dịch lời Việt: Thanh Lan
Vừa phải
Mẹ hiền yêu dấu mẹ đã cho đời con vòng tay âu yếm khi
gót chân còn son. Mẹ hiền có biết khi lớn khôn lên
rồi con sẽ nhớ hoài bóng dáng người.
Bài 2
Cuộc đời vẫn đẹp sao
(Trích)
Nhạc: Phan Huỳnh Điểu
Lời: thơ Dương Hương Ly
Cuộc đời vẫn đẹp sao. Tình yêu vẫn đẹp sao. Dù đạn bom man rợ thét
gào. Dù thân thể thiên nhiên mang đầy thương tích. Dù xa cách
hai ngả đường chiến dịch. Ta vẫn còn chung nhau một ánh trăng ngần.
