Sau bài học này, em sẽ:
- Trình bày được kĩ thuật nuôi dưỡng chăm sóc và phòng, trị bệnh cho gà thịt
Thịt gà là nguồn thực phẩm phổ biến và có giá trị dinh dưỡng. Vậy kĩ thuật nuôi dưỡng, chăm sóc như thế nào và có những biện pháp cơ bản nào đề phòng và trị bệnh cho gà thịt?
1 - Chuồng nuôi
Chuồng nuôi gà nên làm ở nơi cao ráo để tránh ngập nước vào mùa mưa, chọn hướng thích hợp để tránh được gió lùa và ánh nắng trực tiếp.
Chuồng cần đàm bào thông thoáng, ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Nền chuồng nên lát gạch hoặc làng xi măng, trên nền cần lót thêm một lớp độn chuồng (trấu, dâm bảo, mùn cưa,...) dày từ 10 cm đến 15 cm (Hình 12.1) hoặc làm sân thoáng cách nền khoảng 50 cm cho gà đậu (Hình 12.2).
Hình 12.1. Lớp độn trấu trên nền chuồng
Hình 12.2. Sàn tre cho gà đậu
Để đảm bảo độ thông thoáng, chuồng cần phải làm cao; tường gạch xây cao từ 50 cm đến 60 cm, phía trên làm bằng lưới mắt cáo, bên ngoài lưới mắt cáo có bạt che chắn có thể kéo lên, hạ xuống dễ dàng để che mưa, gió khi cần thiết.
KHÁM PHÁ
Quan sát Hình 123 và cho biết nên chọn loại chuồng nào để nuôi gà thịt. Tai sao?
Hình 12.3. Chuồng nuôi gà thể
KẾT NỐI NĂNG LỰC
Hãy tìm hiểu về vai trò của lớp độn chuồng và lớp sân thoáng.
II- Thức ăn và cho ăn
1. Thức ăn
Thức ăn cho gà được chia thành hai loại cơ bản là thức ăn tự nhiên và Nhức ăn công nghiệp. Dù là loại thức ăn nào thì cũng cần có đủ bốn nhóm dinh dưỡng là nhóm chất đạm, nhóm tinh bột, nhóm chất béo, nhóm vitamin và chất khoáng. Đối với thức ăn công nghiệp chế biến sẵn, thường có đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, phù hợp với từng độ tuổi của gà. Khi nuôi gà bằng thức ăn tự nhiên, cần phối trộn đủ bốn nhóm dinh dưỡng theo tỉ lệ phù hợp để gá nhanh lớn, có sức đề kháng cao.
Hình 12.4. Một số loại thức ăn tự nhiên của gà
KHÁM PHÁ
Sắp xếp các loại thức ăn tự nhiên của gà trong Hình 12.4 vào các nhóm dinh dưỡng thích hợp.
| Nhóm dinh dưỡng | Tên thức ăn |
| Chất đạm | |
| Tinh bột | |
| Chất béo | |
| Vitamin và chất khoảng |
2. Cho gà ăn Cần cho gà ăn thức ăn phù hợp với tuổi của gà, nên sử dụng màng phù hợp đề cho gà ăn nhằm đảm bảo vệ sinh và giúp tiết kiệm thức ăn (Hình 12.5). Cho gà uống nước đầy đủ.
KHÁM PHÁ
Quan sát Hình 12.5 và cho biết đâu là máng ăn, đầu là máng uống?
Hình 12.5. Màng cho gà ăn và uống
- Gà dưới một tháng tuổi: cần cho ăn thức ăn giàu đạm, cho ăn tự do, thức ăn luôn có trong máng để gà ăn liên tục,
- Từ một đến ba tháng tuổi: cho ăn từ 3 đến 4 lần/ngày, mỗi lần cách nhau khoảng 3-4 giờ.
- Gà trên ba tháng tuổi: cho ăn tự do đề gà lớn nhanh, chóng được xuất bản.
III - Chăm sóc cho gà
1. Giai đoạn từ khi gà mới nó đến một tháng tuổi
Ở giai đoạn này gà con còn rất yếu, sức đề kháng kém, rất dễ bị bệnh, vì vậy cần phải chăm sóc cẩn thận đề gà khoẻ mạnh. Đặc biệt ở giai đoạn này, gà rất sợ lạnh nên cần phải được sưởi ấm hay thường gọi là "úm gà" (Hình 12.6). Thường xuyên quan sát trạng thái của gà để điều chỉnh nhiệt độ phù hợp. Nếu nhiệt độ thích hợp, gà sẽ phân bố đều trên sân; nếu gà bị lạnh, chúng sẽ chụm lại thành đám ở dưới đèn úm; nếu gà bị nóng, chúng sẽ tàn ra, tránh xa đèn úm.
Hình 12.6. Quây úm cho gà con
KẾT NỐI NĂNG LỰC
Em hãy quan sát sự phân bố của gà con trong Hình 12.6 và cho biết mức nhiệt độ đối với gà trong từng ô úm. Hãy đề xuất giải pháp để nhiệt độ của các ô úm phù hợp với gả.
2. Chăm sóc gà giai đoạn trên một tháng tuổi
Giai đoạn này cần bỏ quây đề gà đi lại tự do. Sau hai tháng tuổi, nếu có điều kiện nên thả gà ra vườn hoặc đồi đề gà vận động, ăn khoẻ, nhanh lớn, thịt chắc và ngon hơn (Hình 12.7). Hằng ngày, cần rửa sạch máng ăn và máng uống đề phòng bệnh cho gà. Sau mỗi lứa gà, cần thay lớp độn chuồng và làm vệ sinh nền chuồng sạch sẽ.
Hình 12.7. Chăn thả gà thịt ngoài vườn
KHÁM PHÁ
Nêu một số điểm cần lưu ý khi chăm sóc gà ở giai đoạn từ mới nở đến một tháng tuổi và giai đoạn trên một tháng tuổi.
IV – Phòng, trị bệnh cho gà
Trong phòng, trị bệnh cho gà cần thực hiện tốt nguyên tắc phòng là chính. Đề phòng bệnh cho gà hiệu quả cần thường xuyên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, đảm bảo ba sạch: ăn sạch, ở sạch, uống sạch. Bên cạnh đó, cần đảm bảo mật độ chăn nuôi hợp li, tiêm vaccine đầy đủ và kịp thời.
Khi dùng thuốc đề trị bệnh cho gà, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Đúng thuốc: Mỗi loại thuốc chỉ có tác dụng điều trị với một hoặc một vài loại bệnh nhất định, vì vậy cần sử dụng thuốc phù hợp cho từng loại bệnh thì việc điều trị mới có hiệu quả.
- Đúng thời điềm: Khi gà có dấu hiệu bị bệnh, cần cho gà dùng thuốc càng sớm càng tốt
- Đúng liều lượng: sử dụng thuốc đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng. Nếu sử dụng thuốc không đùng liều lượng sẽ làm giảm hiệu quả điều trị bệnh và làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của gà.
KHÁM PHÁ
Vì sao trong phòng, trị bệnh cho gà cần thực hiện tốt nguyên tắc phòng là chính?
Để nâng cao hiệu quả trị bệnh cho gà, ngoài việc sử dụng thuốc cần bổ sung thêm các loại vitamin, chất điện giải, đặc biệt là men vi sinh đề giúp gà mau chóng hồi phục.
V – Một số bệnh phổ biến ở gà
1. Bệnh tiêu chảy
Biểu hiện: gà ăn ít, ủ rũ, phân lỏng, có màu xanh hay trắng.
Nguyên nhân: do gà bị nhiễm khuẩn từ thức ăn, nước uống hay từ môi trường.
Phòng, trị bệnh: luôn cho ăn thức ăn sạch, thường xuyên vệ sinh chuồng nuôi, máng ăn, máng uống sạch sẽ. Khi gà có biểu hiện bệnh, cần điều trị kịp thời.
KẾT NỐI NĂNG LỰC
Hãy tìm hiểu về các loại thuốc và cách sử dụng thuốc để trị bệnh tiêu chảy cho gà.
2. Bệnh dịch tả (bệnh gà rù, bệnh Newcastle)
Biểu hiện: gà thường bỏ ăn, buồn rầu, sã cánh, ngoẹo cổ, diều nhão, uống nhiều nước, chảy nước dãi, phân trắng, gầy nhanh.
Nguyên nhân: bệnh do virus gây ra và lây lan mạnh (chủ yếu lây qua đường tiêu hoá, tuy nhiên bệnh cũng có thể lây qua dụng cụ chăn nuôi).
Phòng, trị bệnh: chủ yếu là phòng bệnh bằng vaccine. Khi gà đã bị bệnh thì hầu như không thể chữa được.
3. Bệnh cúm gia cầm
Biểu hiện: gà sốt cao, uống nhiều nước, mào thâm tím, viêm sưng phù đầu mặt, khó thở, há mỏ để thở, tiêu chảy phân xanh, phân vàng đôi khi lẫn máu, xuất huyết da chân.
Nguyên nhân: do virus cúm gia cầm gây ra. Bệnh có tốc độ lây lan rất nhanh làm chết hàng loạt gia cầm như: gà, vịt, ngan,... đồng thời có thể gây bệnh cho người.
Phòng, trị bệnh: hiện nay, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do vậy sử dụng
vaccine là biện pháp hữu hiệu đề phòng bệnh cúm gia cầm. Đồng thời không ăn, giết mổ gia cầm và các sản phẩm gia cầm ốm, chết và không rõ nguồn gốc. Khi phát hiện đân gà mắc bệnh cúm gia cầm thi phải báo ngay cho cán bộ thú y, chính quyền địa phương để tiêu huỷ và thực hiện các biện pháp phòng dịch.
KHÁM PHÁ
Nêu nguyên nhân gây bệnh và biện pháp phòng, trị một số bệnh phổ biến ở gà.
KẾT NỐI NĂNG LỰC
Sử dụng internet hoặc sách, báo,... hãy cho biết một số chủng cúm gia cầm đã xuất hiện ở Việt Nam và cách phòng tránh lây nhiễm virus cúm gia cầm sang người.
LUYỆN TẬP
1. Theo em, khi làm chuồng nuôi gà thịt trong nông hộ cần chú ý những vấn đề gì? Vì sao?
2. Trong các nhóm thức ăn sau đây, sử dụng nhóm thức ăn nào cho gà là đảm bảo đủ chất dinh dưỡng?
A. Gạo, thóc, ngô, khoai lang, bột cá.
B. Rau muống, cơm nguội, ngô, thóc, rau bắp cải.
C. Ngô, bột cá, rau xanh, khô dầu lạc, cám gạo.
D. Bột ngô, rau xanh, cám gạo, cơm nguội, khoai lang.
VẬN DỤNG
Đề xuất bốn loại nguyên liệu (thuộc bốn nhóm dinh dưỡng) sẵn có trong gia đình, địa phương em phù hợp để làm thức ăn cho gà.
