I - CHUẨN BỊ
- Vật liệu và dụng cụ:
+ Sào tre, gậy gỗ khô, ván gỗ khô, vải khô...
+ Tủ lạnh, dây dẫn điện để thực hành hai tình huống giả định.
+ Chiếu hoặc nilon để trải ra nằm khi thực tập cấp cứu hồ hấp nhân tạo.
Học sinh chuẩn bị trước báo cáo thực hành theo mẫu ở mục III.
II - NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH
Cứu người bị điện giật cần phải thận trọng nhưng rất nhanh theo các bước sau:
- Nhanh chóng tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện.
- Sơ cứu nạn nhân.
- Đưa nạn nhân đến trạm y tế gần nhất hoặc gọi nhân viên y tế.
1. Tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện
Tình huống 1. Một ngườì đang đứng dưới đất, tay chạm vào tủ lạnh bị rò điện. Em phải làm gì để nạn nhân ra khỏi nguồn điện?
Quan sát hình 35.1. Em hãy chọn cách xử lí đúng trong các tình huống sau:
- Dùng tay trần kéo nạn nhân rời khỏi tủ lạnh. □
- Rút phích cấm điện (nắp cầu chì) hoặc ngắt aptomat. □
- Gọi người khác đến cứu. □
- Lót tay bằng vải khô kéo nạn nhân rời khỏi tủ lạnh. □
Tình huống 2. Trên đường đi học về, em và các bạn bất chợt gặp tình huống: một người bị dây điện trần (không bọc cách điện) của lưới điện hạ áp 220V bị đứt đè lên người.
Trong trường hợp này, em và các bạn phải xử lí như thế nào? Em hãy chọn một trong những cách xử lí sau cho an toàn nhất.
- Lót tay bằng vải khô kéo nạn nhân ra khỏi dây điện. □
- Đứng trên ván gỗ khô, dùng sào tre (gỗ) khô hất dây điện ra khỏi nạn nhân. □
- Nắm áo nạn nhân kéo ra khỏi dây điện. □
- Nắm tóc nạn nhân kéo ra khỏi dây điện. □
2. Sơ cứu nạn nhân
* Trường họp nạn nhân vẫn tỉnh: để nạn nhân nằm nghỉ chỗ thoáng, sau đó báo cho nhân viên y tế. Tuyệt đối không cho nạn nhân ăn, uống gì.
* Trường hợp nạn nhân ngất, không thở hoặc thở không đều, co giật và run. Trường hợp này cần phải làm hô hấp nhân tạo cho tới khi nạn nhân thở được, tỉnh lại và mời nhân viên y tế.
a) Phương pháp 1: Phương pháp nằm sấp (h.35.3)
- Đặt nạn nhân nằm sấp, đầu nghiêng một bên, cậy miệng và kéo lưỡi để họng nạn nhân mở ra.
- Quỳ gối hai bên sườn nạn nhân. Đặt hai lòng bàn tay vào hai mạng sườn (tại xương sườn cụt), ngón cái trên lưng.
Động tác 1. Đẩy hơi ra
Nhô toàn thân về phía trước. Dùng sức nặng toàn thân ấn vào lưng nạn nhân. Bóp các ngón tay vào chỗ xương sườn cụt. Miệng đếm nhịp 1, 2, 3 (h.35.3a).
Động tác 2. Hút khí vào
Nới tay, ngả người về phía sau. Nhấc nhẹ lưng nạn nhân lên để lồng ngực dãn rộng, phổi nở ra hút khí vào. Miệng đếm 4, 5, 6 (h.35.3b).
b) Phương pháp 2: Hà hơi thổi ngạt
Phương pháp này đơn giản và ưu điểm hơn, vì người cứu dễ thực hiện và kiểm tra được đường thở của nạn nhân.
* Chuẩn bị: Quỳ bên cạnh nạn nhân, đẩy ngửa đầu nạn nhân cho thông đường thở (h.35.4a).
* Thổi vào mũi: Ấn mạnh cằm để giữ mồm nạn nhân ngậm chặt lại. Lấy hơi, ngậm mũi nạn nhân, thổi mạnh. Làm khoảng 16 - 20 lần/phút cho đến khi nạn nhân hồi tỉnh hẳn (h.35.4b).
* Thổi vào mồm: Cách lấy hơi thổi tương tự như thổi vào mũi. Nhưng trong khi thổi phải dùng má áp chặt vào mũi người bị nạn nên thường không được kín và khó làm (h.35.4c).
* Xoa bóp tim ngoài lồng ngực: Khi tim nạn nhân không hoạt động thì cần có 2 người cứu để đồng thời vừa xoa bóp tim vừa thổi ngạt theo tỉ lệ: 5 lần xoa bóp tim/1 lần thổi ngạt.
III - BÁO CÁO THỰC HÀNH
CỨU NGƯỜI BỊ TAI NẠN ĐIỆN
Họ và tên học sinh:…………………………………………………………………………….…………………………………
Lớp: ……………………………………………………………………….………………………….………………….………………….……
1. Hãy đặt ra một tình huống cứu người bị tai nạn điện.
2. Nhận xét và đánh giá bài thực hành
Học sinh tự nhận xét và đánh giá bài thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
