Trang 5
Yêu cầu cần đạt
Hiểu được thể nào là tình yêu chân chính và một số điều cần tránh trong tình yêu.
MỞ ĐẦU
Tình yêu là món quà kì diệu, tiếp cho con người sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, hoàn thiện bản thân và hạnh phúc trong cuộc đời. Nhưng yêu ai, yêu khi nào và yêu như thế nào là vấn đề mà mỗi chúng ta đều phải cân nhắc. Bài học này sẽ giúp các em có nhận thức và hành động đúng về tình yêu.
Em cùng các bạn chơi trò chơi “Ai nhanh, ai đúng": Nêu những câu ca dao, tục ngữ về nàn số về tình yêu qua những câu các tình yêu.
Em có suy nghĩ, cảm nhận gì về tình yêu qua những câu ca dao, tục ngữ đó?
KHÁM PHÁ
1. Thế nào là tình yêu và tình yêu chân chính?
a) Thế nào là tình yêu?
Em hãy đọc tóm tắt và đoạn trích trong truyện “Cô gái đến từ hôm qua” đề trả lời câu hỏi:
Tóm tắt: “Cô gái đến từ hôm qua” là câu chuyện đan xen giữa quá khứ và hiện tại của cậu học trò tên Thư. Thuở nhỏ, Thư học cùng và chơi thân với cô bé hàng xóm Tiểu Li. Mặc dù rất thân nhau nhưng Thư thường bắt nạt Tiểu Li. Sau này gia đình Tiểu Li chuyển đi nơi khác, Thư rất buồn và mong chờ một ngày nào đó sẽ được gặp lại cô bé. Lúc học trung học phổ thông, Thư đem lòng say mê Việt An – cô bạn cùng lớp xinh đẹp. Nếu lúc còn bé, Thư luôn tự hào mình là một đứa con trai thông minh, có thể dễ dàng bắt nạt và sai khiến Tiểu Li thì khi lớn lên, Thư luôn khổ sở vì bị Việt An xỏ mũi" và quay như quay dễ". Nhưng cuối cùng, điều bất ngờ kì diệu đã xảy ra với đôi bạn trẻ...
Trang 6
Cứ mỗi lần nhớ đến Tiểu Li, tôi như chìm vào một lớp khói sương lãng đãng giữa mộng và thực, giữa nhớ và quên, giữa kí ức và tưởng tượng và trong mớ hỗn độn mơ hồ đó bao giờ cũng hiện lên lung linh những sắc màu, những cảnh vật của một tuổi thơ đồng đầy kỉ niệm, một tuổi thơ đã ra đi và không ngừng quay trở lại. Vì vậy đối với tôi, Tiểu Li vừa xa vời như những câu chuyện cổ lại vừa gần kề như những sớm mai. Chính trong trạng thái mơ màng êm dịu đó, tôi chậm rãi kể cho Việt An nghe về Tiểu Li.
Đang say sưa kể, tôi bất chợt nhìn lên và lập tức im bặt. Mặt Việt An tái xanh và đầu đó trong khoé mắt lấp lánh những giọt lệ chực trào ra. [...] Việt An nói khẽ [...] “Anh cứ kể tiếp đi! Khi nãy anh chưa kể về trận đánh nhau trong đó anh đã đẩy Tiểu Li ngã đập đầu vào cạnh bàn và kể từ lúc đó một vết sẹo đã xuất hiện trên trán cô bạn nhỏ của anh”. Giọng nói của Việt An nhẹ như gió thoảng nhưng tôi nghe như sét nổ bên tai. [...] “Chẳng lẽ... Việt An là ..." [...]
Một cơn gió lướt qua mang theo những cánh hoa dại và rắc lên mái tóc óng mượt của Việt An những chấm vàng li ti khiến một vài cánh bướm cứ ngẩn ngơ lui tới chập chờn. Tôi cũng ngẫn ngơ như cánh bướm kia, nhưng khác với chúng, tôi không bay lượn chung quanh Việt An mà lặng lẽ và hồi hộp đi vòng tới trước mặt nó. [...] Tôi nhẹ nhàng cầm tay Việt An – lần đầu tiên tôi cầm tay nó [..] nó đã nhẹ nhàng vén tóc lên và tôi sững sờ nhận ra trên vầng trán đáng yêu kia cái vết sẹo quen thuộc thuở nào [...] một vệt thẫm nhờ nhờ nằm lặng lẽ và bình yên sau mái tóc [.] Tôi thẫn thờ chạm tay vào vết sẹo trên trán Việt An và cảm thấy bằng hoàng như chạm vào kỉ niệm, cứ sợ nó tan đi như một giấc mơ. Và tôi bồi hồi nói, âu yếm, thì thầm, với Việt An và với cả chính tôi. “Chào Tiểu Li, cô bạn nhỏ!”.
(Theo Nguyễn Nhật Ánh, Cô gái đến từ hôm qua – truyện dài, NXB Trẻ, 2021)
Câu hỏi
1/ Chia sẻ suy nghĩ, cảm nhận của em về tình yêu giữa Thư và Việt An (tức Tiểu Li).
2/ Nêu một số quan niệm về tình yêu mà em biết.
| Tình yêu là một dạng tỉnh cảm đặc biệt giữa hai người, nảy sinh trên cơ sở của sự hoà hợp về tâm hồn và sự khao khát được gần gũi, chia sẻ. |
b) Thế nào là tình yêu chân chính?
Em hãy đọc trường hợp sau để trả lời câu hỏi:
T là một cô gái xinh đẹp, duyên dáng, thông minh nhưng bị câm điếc bẩm sinh. Một lần vào trang mạng dành cho người khuyết tật, cô bắt gặp P, chàng trai Pháp cũng bị tật nguyễn như mình. Họ đã dùng ngôn ngữ kí hiệu qua cử chỉ của bàn tay đề trò chuyện. Cùng với thời gian, mối quan hệ giữa hai người ngày càng tiến triển, từ quen biết sơ sơ trở thành tinh bạn, rồi từ tình bạn biến thành tình yêu ngày càng sâu sắc. Khát khao vượt qua thế giới ảo để gặp người yêu trong đời thực, P đã đề dành tiền, mua vé máy bay từ Pa-ri tới Thành phố Hồ Chí Minh. Anh đã nhận ra T ngay giữa đám đông chén chúc ở sân bay. Họ bật khóc trong vòng tay nhau.
Sau thời gian tìm hiểu, đám cưới đã diễn ra giữa hai con người tật nguyền nhưng có tình yêu vẹn nguyên, cao đẹp.
Trang 7
Câu hỏi
1/ T và P đã vượt qua những khó khăn gì để đến được với nhau?
2/ Tình yêu giữa T và P có phải là tình yêu chân chính không? Vì sao?
| Tình yêu chân chính là tình yêu trong sáng, lành mạnh, phù hợp với các quan niệm đạo đức tiến bộ của xã hội. Một tình yêu chân chính có các biểu hiện cơ bản sau đây: - Sự chung thuỷ: Trong tình yêu, sự chung thuỷ luôn là nền tảng quyết định tinh yêu đó tiến xã được bao nhiêu. Sự chung thuỷ là tại một thời điểm chỉ yêu một người, luôn coi người mình yêu là duy nhất, mọi tâm huyết, tình cảm đều chỉ dành riêng cho người đó, không cho bất cứ một ai khác xen ngang vào mối quan hệ hai người. - Sự đồng cảm: Tình yêu cần sự đồng cảm sâu sắc về tâm tư, nguyện vọng, ước mơ, hoài bão của nhau; hoà hợp về tính cách; quyến luyến, mong muốn được gần gũi, gắn bó bên nhau. - Trách nhiệm: Tinh thần trách nhiệm trong tình yêu thể hiện qua sự hi sinh, chăm sóc, lo lắng, giúp đỡ nhau một cách tự nguyện, bảo vệ cho nhau và cùng nhau phần đấu tạo dựng tương lai; không làm cho người yêu đau khổ; cùng nhau vượt qua những thử thách, khó khăn; có ý thức trách nhiệm đối với tương lai, hạnh phúc của nhau. - Sự chân thành, tin cậy và tôn trọng từ hai phía: Sự chân thành thể hiện ở hành động trung thực, không lừa dối, giẫu giếm nhau điều gì, từ đó tạo dựng niềm tin đối với nhau; tôn trọng sở thích, nhu cầu, quyết định, công việc,... của nhau, không áp đặt, định kiến trong tình yêu. Tình yêu chân chính giúp con người sống tốt vì nhau, tự hoàn thiện và giúp nhau cùng hoàn thiện, vươn tới những điều cao đẹp trong cuộc sống. |
2. Một số điều cần tránh trong tình yêu
Em hãy đọc câu chuyện sau để trả lời câu hỏi:
TÂM SỰ NGƯỜI TRONG CUỘC
Mình đã tự hứa là sẽ không yêu ở tuổi học trò nhưng đã không giữ được lời hứa ấy khi va vào tiếng sét ái tình với một bạn nam có nụ cười toả nắng. Đó là những ngày tháng chúng mình đắm say trong tình yêu, tưởng như cả thế giới chỉ còn hai đứa. Cứ lúc nào rảnh rỗi là chúng mình lại tìm cách gặp nhau hoặc nhắn tin cho nhau. Có lần chúng mình còn trốn học đi chơi. Nhưng chỉ một thời gian ngắn, những rạn nứt bắt đầu xuất hiện. Đó là khi bạn ấy thấy minh nói chuyện có vẻ thân mật với một bạn trai khác. Bạn ấy đã đòi chia tay, khiến mình phải hạn chế tiếp xúc với các bạn khác giới. Sau này minh mới hiểu, nếu thu hẹp thế giới trong phạm vi hai người, minh sẽ bỏ phí những điều tốt đẹp ở những người khác trong thế giới mênh mông này. Cả hai đứa đều học hành sa sút khi việc yêu đương, giận hờn ngốn khá nhiều thời gian. Bị bố mẹ, thầy cô trách móc, mình đã suýt rơi vào trạng thái trầm cảm. Và rồi bạn ấy có
Trang 8
tình cảm với bạn khác trong khi đang yêu mình. Phát hiện ra điều này, trái tim mình như bị bóp nghẹt trong nỗi đau không thể nói thành lời. Nhưng mình đã đủ dũng khí để quyết định dừng lại. Thật may là mình đã kịp tỉnh táo để không vượt quá giới hạn.
Mặc dù những tháng ngày bên nhau mang đến nhiều kỉ niệm đẹp, nhưng chúng minh còn quá trẻ để chịu trách nhiệm với nhau. Mình tin rằng, tình yêu thật sự sẽ đến đúng người, đúng thời điểm, khi chúng mình đã đủ trưởng thành.
Câu hỏi
1/ Các bạn trong câu chuyện trên đã mắc phải sai lầm gì trong tình yêu?
2/ Tại sao nhân vật chính trong câu chuyện lại quyết định chấm dứt mối tình của mình?
| Một số điều cần tránh trong tình yêu: - Ngộ nhận: thích nhau qua ánh nhìn, cử chỉ quan tâm ân cần hay choáng ngợp trước vẻ ngoài của đối tượng mà chưa chú ý tới sự hoà hợp, đồng điệu về tâm hồn. |
LUYỆN TẬP
1. Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào sau đây? Vì sao?
a. Nếu không có sự hoà hợp về tâm hồn và khát khao gần gũi, chia sẻ thì đó không phải là tình yêu đôi lứa.
b. Không nên quan hệ tình dục khi không có ý định gắn bó cùng nhau lâu dài.
c. Quan hệ tình dục sớm là điều hoàn toàn bình thường, nhất là trong xã hội hiện đại. d. Tuổi học trò mà không yêu thì thật là đáng tiếc!
Trang 9
2. Em hãy nhận xét hành vi của các nhân vật sau:
a. Cho rằng mình đã gặp được tình yêu “sét đánh", S liền tỏ tình ngay lập tức với một bạn nữ mới quen qua mạng.
b. K yêu hai người cùng một lúc vì cho rằng làm thế để dự phòng, nhỡ một trong hai người rời bỏ mình thì vẫn còn người yêu thương minh.
c. Mặc dù nhiều bạn chê người yêu của H không xinh, nhà nghèo nhưng H vẫn luôn bảo vệ người yêu minh vi theo H đó là cô gái giàu nghị lực, học giỏi và tốt bụng.
d. Q luôn yêu cầu người yêu phải nghe theo mình mọi việc vì cho rằng, đó mới là sự hoà hợp trong tình yêu.
3. Em sẽ xử lí như thế nào nếu là các bạn trong những tình huống sau?
a. Trong lớp, Q rất quý C vì C học giỏi, lại thường giúp đỡ Q. Một lần, Q được C tặng bưu thiếp, trong đó có viết dòng chữ “Tớ yêu cậu!". Q cũng không rõ tình cảm minh dành cho C có phải là tình yêu không nên rất bối rối, không biết phải làm thế nào.
b. Vội làm quen và yêu một người qua mạng xã hội nhưng khi gặp mặt, B nhận thấy người đó có nhiều điểm không phù hợp nên đã nói lời chia tay. Tuy nhiên, người đó vẫn tìm mọi cách theo đuổi và đe doạ khiến B rất lo sợ nhưng không biết phải làm gì.
c. D và T là đôi bạn gái thân thiết. Gần đây, D thấy T có những biểu hiện rất lạ: quan tâm quá mức tới D (nắm tay, vuốt tóc, ôm, tặng quà, ghen tức khi thấy D nói chuyện thân mật với các bạn nam,...). D rất ngại ngần, không biết nên ứng xử như thế nào với T.
4. Em có lời khuyên gì dành cho các bạn trong mỗi trường hợp sau?
a. B rất thích một bạn cùng lớp nhưng bạn lại không thích B nên B cảm thấy rất đau khổ vì điều đó.
b. Một bạn cùng lớp tỏ tinh khiến G cảm thấy rất khó chịu và định công khai chuyện này lên mạng xã hội.
c. Đ và V yêu nhau nhưng bố mẹ hai bên đều ngăn cấm quyết liệt với lí do các bạn đang học lớp 10, việc yêu đương sẽ ảnh hưởng không tốt đến kết quả học tập. Hai bạn lên kế hoạch bỏ học, trốn nhà đi làm thuê ở một nơi thật xa.
d. P và Q yêu nhau khi đang học lớp 10. Vì mải yêu đương nên cả hai đều học hành sa sút.
VẬN DỤNG
1. Em hãy viết một bài thuyết trình bày tỏ suy nghĩ về tình yêu tuổi học trò.
2. Em hãy thiết kế một áp phích tuyên truyền về một số điều cần tránh trong tình yêu.
