(trang 72)
Sau bài học này, em sẽ:• Sưu tầm một số tư liệu (tranh ảnh, hiện vật,...) và mô tả được một số hiện vật của thời bao cấp và thời kì Đổi mới ở Việt Nam. • Sưu tầm và kể lại được một số câu chuyện về thời bao cấp ở Việt Nam. • Nêu được một số thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước Việt Nam trong thời kì Đổi mới, có sử dụng tư liệu lịch sử (tranh ảnh, câu chuyện,...). |
KHỞI ĐỘNG
| Quan sát và chia sẻ hiểu biết của em về hình 1 và hình 2 dưới đây.
Hình 1. Một cảnh mua hàng thời bao cấp
Hình 2. Một góc không gian mua sắm ngày nay |
KHÁM PHÁ
1. Đất nước trước thời kì đổi mới
Câu hỏi
Đọc thông tin, quan sát các hình từ 3 đến 5, em hãy:
- Mô tả một số hiện vật thời bao cấp.
- Kể lại một câu chuyện về thời bao cấp.
Đất nước trước thời kì Đổi mới là thời kì bao cấp trên phạm vi cả nước (1976 - 1986). Trong thời kì này, Nhà nước nắm quyền phân phối hầu hết các loại hàng hóa, hạn chế trao đổi bằng tiền mặt. Hàng hóa được cung cấp cho những người làm việc trong các cơ quan nhà nước, các nhà máy, xí nghiệp,... chủ yếu qua chế độ
(trang 73)
tem phiếu. Lương thực, thực phẩm được phân phối theo đầu người, thông qua tem, phiếu, sổ, bìa trong đó quan trọng nhất là sổ lương thực.
Sổ lương thực (còn gọi là sổ gạo) là cuốn sổ in sẵn bằng loại giấy màu nâu, có kích thước bằng nửa tờ giấy. Bìa sổ ghi tên chủ hộ, địa chỉ nơi ở hoặc nơi làm việc, có chữ kí và đóng dấu của Công ty Lương thực. Bên trong sổ có ghi tên các thành viên trong gia đình và tiêu chuẩn lương thực của từng người được mua hàng tháng,... Đây là cuốn sổ rất quan trọng đối với các gia đình thời kì bao cấp nên được cất giữ rất cẩn thận.
Hình 3. Sổ mua lương thực
Hình 4. Một mẫu tem mua thực phẩm thời bao cấp
Em có biết?
Tem, phiếu thời bao cấp được dùng để mua các mặt hàng nhu yếu phẩm, từ thịt, mắm, muối,... đến chất đốt, phụ tùng xe đạp,...
Ở vùng nông thôn, nông dân làm việc trong các hợp tác xã và được chia sản phẩm theo chế độ công điểm.
a. Đèn dầu
b. Ti vi đen trắng
c. Quạt điện
Hình 5. Một số vật dụng thời bao cấp
(trang 74)
Câu chuyện Lịch sử
| XEM TRUYỀN HÌNH THỜI BAO CẤP |
| Những năm 1978 - 1979, có khi cả xóm, cả ngõ phố cũng chỉ có một nhà có chiếc ti vi đen trắng. Thời đó, trẻ em rất háo hức với chương trình Những bông hoa nhỏ. Người lớn thì quan tâm đến chương trình Thời sự, những bộ phim hay của điện ảnh Việt Nam hoặc của các nước xã hội chủ nghĩa như: Liên Xô, Trung Quốc,... Thường thì vào những buổi tối nhà nào có ti vi cũng chật ních người đến cùng xem các chương trình truyền hình được phát sóng. Trong căn phòng khách rộng chừng hơn chục mét vuông, chiếc ti vi được đặt ở vị trí trang trọng và dễ theo dõi nhất. Mọi người ngồi trật tự và chăm chú như nuốt từng lời thoại của nhân vật trong phim. Bác chủ nhà tốt bụng và rất nhiệt tình, hằng ngày đều mang bình ắc quy đi sạc để buổi tối có đủ điện phục vụ mọi người. Chẳng gia đình có ti vi nào cảm thấy phiền hà khi trong nhà tối nào cũng chật ních người đến xem truyền hình như vậy. Tình người thời đó thật đáng quý. (Theo Chuyện thời bao cấp, Tập 1, NXB Thông tấn 2007) |
2. Đất nước thời kì đổi mới
Câu hỏi
1. Đọc thông tin và quan sát các hình từ 6 đến 9, em hãy nêu một số thành tựu về kinh tế - xã hội của đất nước thời kì Đổi mới.
2. Hãy mô tả một hiện vật hoặc một công trình cụ thể của thời kì Đổi mới ở nước ta hiện nay.
Từ năm 1986 đến nay, cả nước bước vào thời kì Đổi mới. Thời kì này, kinh tế ngày càng phát triển, hàng hóa dồi dào. Nhiều sản phẩm không những cung cấp đủ nhu cầu trong nước mà còn được xuất khẩu như: gạo, nông sản, thủy sản,... Từ chỗ thiếu lương thực, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện,... Vị thế và uy tín của Việt Nam được nâng cao trên trường quốc tế.
Hình 6. Gạo của Việt Nam được đưa xuống tàu để
xuất khẩu tại cảng Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh)
Hình 7. Dây chuyền sản xuất ô tô tại một nhà máy ở Việt Nam
(trang 75)
Hình 8. Một góc thành phố Hồ Chí Minh ngày nay
Hình 9. Một sản phẩm máy tính điện tử do Việt Nam sản xuất
Em có biết?
Máy tính có nhiều loại khác nhau. Qua thời gian máy tính được cải tiến ngày càng gọn nhẹ, hiện đại. Hiện nay, có nhiều máy tính đã được sản xuất trong nước. Một máy tính bao gồm các bộ phận như: bộ xử lí trung tâm (CPU), bộ nhớ (Memory), bộ vào (Input device), bộ ra (Output device) là những bộ phận chịu trách nhiệm cho hoạt động máy tính. Ngoài ra, để sử dụng máy tính còn các bộ phận khác như: màn hình, bàn phím, chuột,...
LUYỆN TẬP
1. Hoàn thành bảng thống kê (theo gợi ý dưới đây vào vở) về một số thành tựu tiêu biểu của đất nước thời kì Đổi mới.
| Lĩnh vực | Thành tựu tiêu biểu |
| Kinh tế | ? |
| Văn hoá, xã hội | ? |
2. Giới thiệu tranh ảnh về một số hiện vật thời bao cấp hoặc thời kì Đổi mới mà em sưu tầm được.
VẬN DỤNG
Viết một đoạn văn (khoảng 5 câu) thể hiện suy nghĩ của em về một thành tựu của đất nước thời kì Đổi mới.
