Trang 45
Thuyết trình về nghệ thuật kể chuyện trong một tác phẩm truyện
Yêu cầu
• Giới thiệu những thông tin cơ bản về tác phẩm truyện được chọn để thuyết trình.
• Nêu được các khía cạnh trong nghệ thuật kể chuyện của tác phẩm truyện.
• Trình bày được những phát hiện cá nhân về giá trị của tác phẩm, thu hút sự quan tâm của người nghe về tác phẩm được chọn để thuyết trình.
• Thể hiện được sự tôn trọng những cách cảm nhận, đánh giá đa dạng về một tác phẩm truyện.
Trang 46
Chuẩn bị nói
Lựa chọn đề tài
Đề tài của bài nói có thể được khai thác từ đề tài của bài viết ở trên.
Tìm ý và sắp xếp ý
Từ hệ thống luận điểm ở bài viết, lựa chọn những ý quan trọng nhất, thể hiện rõ quan điểm và phát hiện của bản thân cần được trình bày trong bài nói. Ví dụ, từ bài viết tham khảo về nghệ thuật tự sự của Nam Cao trong truyện ngắn Đời thừa, có thể triển khai bài thuyết trình theo bố cục:
– Tại sao cần quan tâm đến nghệ thuật tự sự ở truyện ngắn này?
– Vấn đề câu chuyện và truyện kể.
– Vấn đề người kể chuyện và điểm nhìn nhân vật.
– Đặc điểm lời trần thuật.
– Ý nghĩa của nghệ thuật tự sự ở tác phẩm này.
Thực hành nói
Bài nói gồm đủ ba phần, tập trung vào các nội dung sau:
Mở đầu: Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm truyện sẽ thuyết trình. Cần lưu ý cách bắt đầu bài nói sao cho thu hút sự chú ý của người nghe, tránh việc thuyết trình giống như việc đọc lại bài viết.
Triển khai: Trình bày lần lượt các thông tin trong bài viết theo hình thức tóm lược kết hợp nhịp nhàng với việc trình chiếu hay minh hoạ trực quan (nếu có). Người nói có thể kể lại ngắn gọn nhưng không hoàn toàn tiết lộ nội dung của truyện, nếu tác phẩm ấy chưa được nhiều người biết đến. Dựa vào các luận điểm đã xác định trong bố cục bài nói, thiết kế các slide sao cho thích hợp nếu người nói sử dụng phương tiện trình chiếu.
Kết luận: Khái quát lại những điều cảm nhận cũng như đánh giá về tinh nghệ thuật của tác phẩm mà mình chọn để giới thiệu. Có thể kết bài bằng những câu khuyến khích người nghe chia sẻ cảm nhận hay góc nhìn khác về tác phẩm.
Trang 47
Trao đổi
| Người nói | Người nghe |
| - Trả lời những thắc mắc từ người nghe. - Thể hiện thái độ tiếp thu chân thành, cởi mở với những góp ý xác đáng, nghiêm túc. - Chia sẻ thêm một số điểm mình muốn làm rõ hơn, một số phát hiện khác về tính nghệ thuật của tác phẩm. | - Chia sẻ những điểm thấy hợp lí và hấp dẫn trong bài thuyết trình. - Nêu những điểm còn băn khoăn hoặc có cách đánh giá, cảm nhận về tác phẩm khác với người nói. - Có thể đặt thêm một số câu hỏi để người nói làm rõ hơn về những điều bạn tâm đắc ở tác phẩm. Ví dụ, với bài thuyết trình về nghệ thuật tự sự trong truyện ngắn Đời thừa, có thể đặt câu hỏi: Có thể đồng nhất người kể chuyện ở ngôi thứ ba trong tác phẩm với tác giả hay không? Tại sao người nói không bàn đến mối quan hệ giữa người kể chuyện với nhân vật Từ? Nhân vật Từ được miêu tả như thế nào, có phải chỉ qua điểm nhìn của người kể chuyện không? |
Người nói và người nghe tham khảo bảng sau để tự đánh giá hay đánh giá về bài trình bày:
| STT | Nội dung đánh giá | Kết quả | |
| Đạt | Chưa đạt | ||
| 1 | Giới thiệu các thông tin cần thiết về tác phẩm truyện được lựa chọn để thuyết trình (tác giả, hoàn cảnh ra đời, vị trí của tác phẩm trong sự nghiệp của nhà văn hay trong lịch sử văn học). | ||
| 2 | Chỉ ra và đánh giá được các phương diện làm nên tính nghệ thuật của tác phẩm truyện. | ||
| 3 | Biết phối hợp nhịp nhàng giữa phần nói và phần trình chiếu hay minh hoạ trực quan. | ||
| 4 | Có sự tương tác tốt với người nghe, thu hút được sự quan tâm của người nghe đối với tác phẩm. | ||
