Câu hỏi thảo luận trang 144
Hãy tìm các đặc điểm giống nhau giữa người và các loài linh trưởng.
Phương pháp giải
Cấu tạo cơ thể người rất giống thể thức cấu tạo chung của động vật có xương sống như các thành phần của bộ xương, vị trí sắp xếp các nội quan...
Lời giải chi tiết
- Kích thước cơ thể của người và tinh tinh gần bằng nhau.
- Bộ xương cấu tạo gồm 3 phần: xương đầu, xương cột sống, xương chi. Đặc biệt đều xuất hiện chi 5 ngón. Bộ răng phân hóa. Sắp xếp nội quan, hình thái cấu tạo mỗi cơ quan căn bản giống nhau.
- Có 4 nhóm máu (A, B, AB và O).
- Gen người và tinh tinh giống nhau đến 98%, số lượng axit amin sai khác trên chuỗi β – hemoglobin là nhỏ.
- Đặc tính sinh sản giống nhau: Đẻ con và nuôi con bằng sữa. Hình dạng tinh trùng, cấu tạo nhau thai, chu kì kinh nguyệt, thời gian mang thai, cho con bú... tương tự nhau.
- Thần kinh: Não bộ phát triển. Hoạt động thần kinh phức tạp, biết bộc lộ tình cảm...
Bài 1 trang 148 SGK
Đi thẳng bằng hai chân đã đem lại cho loài vượn người những ưu thế tiến hoá gì?
Phương pháp giải
Xem lại Sự phát sinh loài người
Lời giải chi tiết
Khi môi trường sống thay đổi, các loài vượn người chuyển từ trên cây xuống sống ở dưới mặt đất là chính thì việc có được dáng đi thẳng đứng đã đem lại khá nhiều lợi thế như: giúp phát hiện được kẻ thù cũng như nguồn thức ăn từ xa, giải phóng đôi tay có thế dùng vào việc sử dụng vũ khí chống kẻ thù hoặc săn bắt,:..
Bài 2 trang 148 SGK
Loài người hiện đại (H. sapiens) đã tiến hoá qua các loài trung gian nào?
Phương pháp giải
Xem lại Sự phát sinh loài người
Lời giải chi tiết
Loài xuất hiện đầu tiên trong chi Homo là loài H. habilis (người khéo léo) rồi tiến hóa thành loài H. erectus (người đứng thẳng) và hình thành nên loài H. sapiens (người hiện đại).
Homo habilis ⟶ Homo erectus ⟶ Homo sapiens.
Bài 3 trang 148 SGK
Phân biệt tiến hoá sinh học với tiến hoá văn hoá.
Phương pháp giải
Xem lại Tiến hóa sinh học và Tiến hóa văn hóa ở người
Lời giải chi tiết
Tiến hoá sinh học khác với tiến hoá văn hoá ở chỗ trong tiến hoá sinh học con người truyền lại các đặc điểm thích nghi thông qua các gen từ bố mẹ sang con cái (di truyền theo hàng dọc) còn trong tiến hoá văn hoá khả năng thích nghi của con người có được là do học tập, truyền theo hàng ngang từ người này sang người khác qua chữ viết và tiếng nói (truyền theo hàng ngang).
Bài 4 trang 148 SGK
Những đặc điểm thích nghi nào đã giúp con người có được khả năng tiến hoá văn hoá?
Phương pháp giải
Nhờ có tiến hóa văn hóa mà con người có thể dạy nhau cách, sử dụng và sáng tạo ra công cụ, không còn trông đợi vào những biến đổi về mặt sinh học.
Lời giải chi tiết
Đặc điểm thích nghi mà tiến hoá sinh học đem lại cho con người đầu tiên là dáng đi thẳng đứng, sau đó là bộ não phát triển. Chính bộ não phát triển đã đem lại cho con người khả năng tiến hoá văn hoá.
Bài 5 trang 148 SGK
Giải thích tại sao loài người hiện đại là một nhân tố quan trọng quyết định đến sự tiến hoá của các loài khác.
Phương pháp giải
Con người đã nhanh chóng trở thành loài thống trị trong tự nhiên, có ảnh hưởng rất lớn đến sự tiến hóa của loài khác và có khả năng điều chỉnh chiều hướng tiến hoá của chính mình.
Lời giải chi tiết
Loài người hiện đại từ khi ra đời đến nay đã nhanh chóng phát triển cả về số lượng lần tăng tuổi thọ. Với các hoạt động của mình con người đã và đang là một nhân tố làm thay đổi môi trường dẫn đến sự tuyệt chủng của rất nhiều loài sinh vật khác.
