Câu hỏi thảo luận trang 90
Chúng ta có thể làm gì để phòng ngừa các bệnh ung thư.
Phương pháp giải
Xem lại Bệnh ung thư
Lời giải chi tiết
Một số nguyên nhân dẫn đến ung thư như do các đột biến biến gen, đột biến NST. Khi con người tiếp xúc với các tia phóng xạ, hóa chất gây đột biến, các virut gây ung thư,… thì các tế bào có thể bị các đột biến khác nhau. Do đó, để phòng ngừa các bệnh ung thư ta cần phải:
- Sử dụng thực phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe.
- Có lối sống lành mạnh.
- Tránh hút thuốc, uống bia rượu quá nhiều, sử dụng nhiều chất kích thích…
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại, các khu vực có phóng xạ,…
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Bài 1 trang 91 SGK
Hãy dùng sơ đồ tóm tắt cơ chế gây bệnh phêninkêto niệu ở người.
Phương pháp giải
Bệnh Pheninkêto niệu: do đột biến gen mã hóa enzim xúc tác chuyển hóa phenin alanin thành tirozin (trên NST 12). Phenin alanin không được chuyển hóa nên ứ đọng trong máu, gây độc tế bào thần kinh.
Lời giải chi tiết
Gen mã hóa enzim xúc tác bị đột biến → axit amin phêninalanin không được chuyển hoá thành tirôzin → phêninalanin bị ứ đọng trong máu, chuyển lên não đầu độc tế bào thần kinh làm bệnh nhân bị thiểu năng trí tuệ dẫn đến mất trí.
Bài 2 trang 91 SGK
Trình bày cơ chế phát sinh hội chứng Đao.
Phương pháp giải
Người mắc hội chứng Đao là người có 3 nhiễm sắc thể (NST) 21 trong tế bào.
Lời giải chi tiết
- Do rối loạn trong giảm phân ở bố hoặc mẹ (thường là ở mẹ), cặp NST 21 không phân li, dẫn đến hình thành hai loại giao tử: một loại mang 2 NST 21 và một loại không có NST 21.
- Qua thụ tinh, giao tử mang 2 NST 21 kết hợp với giao tử bình thường tạo ra hợp tử mang 3 NST 21 (hội chứng Đao).
Bài 3 trang 91 SGK
Vì sao người ta không phát hiện được các bệnh nhân có thừa NST số 1 hoặc số 2 (những NST có kích thước lớn nhất trong bộ NST) của người?
Phương pháp giải
NST lớn thường mang nhiều gen quy định nhiều tính trạng.
Lời giải chi tiết
Vì NST số 1, 2 là các NST có kích thước lớn nhất trong bộ NST nên khi xảy ra đột biến số lượng thường làm mất cân bằng nghiêm trọng hệ gen, thường gây chết cho hợp tử, gây sảy thai tự nhiên nên ta không phát hiện ra thể đột biến thừa NST 1 hoặc 2.
Bài 4 trang 91 SGK
Nhiều loại bệnh ung thư xuất hiện là do gen tiền ung thư hoạt động quá mức gây ra quá nhiều sản phẩm của gen. Hãy đưa ra một số kiểu đột biến làm cho một gen bình thường (gen tiền ung thư) thành gen ung thư.
Phương pháp giải
Sự phát triển ung thư trong cơ thể được kiểm soát bằng 2 gen: gen ức chế khối u và gen tiền ung thư.
Lời giải chi tiết
- Gen ức chế khối u hoạt động làm cho tế bào phân chia có hạn, không tạo khối u, gen này là gen trội, nếu một đột biến làm cho gen trội ⟹ gen lặn, thì gen này không tạo ra sản phẩm điều hòa phân bào ⟹ tế bào phân chia quá mức tạo thành khối u.
- Gen tiền ung thư: trong tế bào bình thường gen này là gen lặn, nếu xuất hiện đột biến gen lặn ⟹ gen trội ⟹ gen biểu hiện ngay thành kiểu hình làm tế bào phân chia quá mức dẫn đến ung thư.
