(Trang 84)
NÓI VÀ NGHE
Trình bày ý kiến về một vấn đề
1 Định hướng
a) Trình bày ý kiến về một vấn đề là người viết nêu lên những suy nghĩ, nhận xét; đưa ra lí lẽ và bằng chứng cụ thể để làm sáng tỏ cho ý kiến của mình.
Sau đây là một số ví dụ yêu cầu em cần trình bày ý kiến:
- Có người cho rằng: “Việc sử dụng các từ tiếng Anh trong giao tiếp của người Việt trẻ đang làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt”. Ý kiến của em như thế nào?
- Em có ý kiến gì về nhận xét: “Đi tham quan, du lịch, chúng ta sẽ được mở rộng tầm mắt, học hỏi được nhiều điều”?
- Ý kiến của em như thế nào về vai trò của gia đình với mỗi người?
- Em có ý kiến gì về tác dụng của việc đọc truyện truyền thuyết, cổ tích?
b) Để trình bày ý kiến của mình, các em cần xác định:
- Đó là vấn đề gì? Ý kiến của em về vấn đề này như thế nào?
- Các lí lẽ và bằng chứng mà em định sử dụng để làm sáng tỏ vấn đề, thuyết phục mọi người là những gì?
- Khi trình bày cần có thêm thiết bị gì?
Cần chú ý như thế nào khi nói (âm lượng, tốc độ, thái độ và các yếu tố phi ngôn ngữ,...)?
(Trang 85)
2 Thực hành
Bài tập: Em có ý kiến gì về nhận xét: “Đi tham quan, du lịch, chúng ta sẽ được mở rộng tầm mắt, học hỏi được nhiều điều”?
a) Chuẩn bị
- Xác định mục đích và nội dung bài nói.
- Tìm tư liệu liên quan đến bài nói sẽ trình bày (tranh, ảnh, sách, báo,... về hoạt động tham quan, du lịch).
- Liên hệ với kinh nghiệm của bản thân và những người xung quanh về việc đi tham quan, du lịch.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài nói bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi như:
+ Tham quan, du lịch là gì?
+ Mục đích của việc đi tham quan, du lịch là gì?
+ Hoạt động tham quan, du lịch mang lại cho người tham gia những gì (về tình cảm, nhận thức, kinh nghiệm,...)?
+ Nên đi tham quan, du lịch như thế nào cho phù hợp và có hiệu quả?
- Lập dàn ý cho bài nói theo ba phần:
+ Mở đầu: Nêu vấn đề cần trình bày ý kiến.
+ Nội dung chính:
• Nêu ý kiến của bản thân về vấn đề đặt ra. Ví dụ: Có nhiều cách làm giàu hiểu biết. Một trong những cách đó là việc đi tham quan, du lịch.
• Giải thích tham quan, du lịch là gì. Ví dụ: Tham quan, du lịch là đi thăm những vùng đất mới, những danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử hoặc các viện bảo tàng, khu triển lãm, trường học, doanh nghiệp,...
• Nêu ích lợi của hoạt động tham quan, du lịch.
• Nên đi tham quan, du lịch như thế nào để có hiệu quả? Ví dụ: Phải luôn chú ý quan sát, thường xuyên hỏi về những gì mình chứng kiến; ghi chép, ghi hình lại những điều lí thú,...
+ Kết thúc:
• Khẳng định lại ý kiến của mình về lợi ích của việc đi tham quan, du lịch.
• Nêu nguyện vọng và dự định của mình nếu được đi tham quan, du lịch.
c) Nói và nghe
- Dựa vào dàn ý đã làm để trình bày ý kiến của mình.
- Thảo luận giữa người nói và người nghe về các nội dung chính, các chi tiết trong bài trình bày; đặt câu hỏi và trả lời.
- Lưu ý: Trình bày bằng lời, tránh viết thành văn để đọc; sử dụng điệu bộ, cử chỉ và các phương tiện hỗ trợ phù hợp.
(Trang 86)
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
- Người nói: Xem xét bài nói đã đầy đủ các ý có trong dàn bài chưa, còn thiếu nội dung nào; có mắc các lỗi về cách trình bày không;...
- Người nghe: Kiểm tra các thông tin thu được từ người nói, tự xác định các lỗi cần khắc phục khi nghe.
