MỤC TIÊU
- Nêu được một số biểu hiện xâm hại.
- Biết vì sao phải phòng, tránh xâm hại.
- Nêu được một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, tránh xâm hại trẻ em.
- Thực hiện được một số kĩ năng để phòng, tránh xâm hại.
KHỞI ĐỘNG
Em cùng các bạn nghe hát bài "Tự bảo vệ mình nhé" (sáng tác: Nguyễn Văn Chung) và cho biết để bảo vệ bản thân, chúng ta cần làm gì?
KHÁM PHÁ
1. Tìm hiểu một số biểu hiện xâm hại trẻ em
Em hãy quan sát các tranh và trả lời câu hỏi:
- Em hãy nêu biểu hiện xâm hại trẻ em ở các tranh trên.
- Hãy kể thêm các biểu hiện khác của xâm hại trẻ em mà em biết.
2. Tìm hiểu vì sao phải phòng, tránh xâm hại
Em hãy đọc các trường hợp dưới đây, kết hợp quan sát tranh ở Hoạt động 1 phần Khám phá và thực hiện yêu cầu:
a. Bị trách mắng nhiều, Hạt ngày càng trở nên nhút nhát, sợ sệt và chậm chạp hơn.
b. Do thường xuyên bị đánh, Cân dần trở nên lì đòn, hay cáu kỉnh và bắt nạt các bạn trong lớp.
c. Sau một lần suýt bị xâm hại, Mận gần như rơi vào trạng thái trầm cảm, ít nói, ít cười, không chia sẻ với ai, đặc biệt là rất sợ hài người khác giới.
d. Bố mẹ thường xuyên vắng nhà nhiều ngày nên anh em Khởi không được quan tâm, chăm sóc chu đáo. Cả hai đều còi cọc và kết quả học tập sa sút.
- Em hãy dự đoán điều gì có thể xảy ra đối với các bạn trong tranh ở Hoạt động 1.
- Em hãy nêu những hậu quả mà các bạn Hạt, Cân, Mận, Khởi phải gánh chịu trong các trường hợp trên.
- Theo em, vi sao phải phòng, tránh xâm hại?
3. Tim hiểu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, tránh xâm hại trẻ em
Đọc thông tin dưới đây và thực hiện yêu cầu.
Trẻ em cũng như các cá nhân cần được bảo vệ về tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự. Khoản 5 Điều 4 Luật Trẻ em 2016 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) quy định: Xâm hại trẻ em là hành vi gây tổn hại về thể chất, tình cảm, tâm lí, danh dự, nhân phẩm của trẻ em dưới các hình thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, mua bán, bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em và các hình thức gây tổn hại khác.
Bất kì hành vi nào làm tổn hại đến trẻ em, tuỳ theo mức độ, tính chất và hậu quả có thể bị xử phạt hành hoặc bị truy cứu trách nhiệm chính (Theo Nghị định số 130/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 của Chính phủ) hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự (theo Điều 142, 144, 145, 146, 147 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017). Người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể chịu mức án cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình.
Phòng, tránh xâm hại trẻ em không chỉ là trách nhiệm của cá nhân, gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Điều 51 Luật Trẻ em 2016 (sửa đổi, bỏ sung năm 2018) quy định rõ:
1. Cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân có trách nhiệm thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em, trường hợp trẻ em bị xâm hại hoặc có nguy cơ bị bạo lực, bóc lột, bỏ rơi đến cơ quan có thẩm quyền.
2. Cơ quan lao động – thương binh và xã hội, cơ quan công an các cấp và Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận, xử lí thông tin, thông báo, tố giác, phối hợp xác minh, đánh giả, điều tra về hành vi xâm hại, tình trạng mất an toàn hoặc gây tổn hại, mức độ nguy cơ gây tổn hại đối với trẻ em.
3. Chính phủ thiết lập tổng đài điện thoại quốc gia thường trực để tiếp nhận, xử lí thông tin, thông báo, tố giác nguy cơ, hành vi xâm hại trẻ em, quy định quy trình tiếp nhận và xử lí thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em
Em hãy nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, tránh xâm hại trẻ em.
4. Tìm hiểu một số cách phòng, tránh xâm hại
a) Nhận diện các nguy cơ bị xâm hại
Em hãy quan sát các bức tranh và thực hiện yêu cầu:
- Em hãy nêu tình huống có nguy cơ bị xâm hại trong các bức tranh trên và giải thích vì sao.
- Hãy nêu thêm các tình huống có nguy cơ bị xâm hại khác mà em biết.
b) Tìm hiểu cách phòng, tránh bị xâm hại
Em hãy quan sát các bức tranh và thực hiện yêu cầu:
- Em hãy nêu cách phòng, tránh bị xâm hại trong các bức tranh trên.
- Hãy nêu thêm cách phòng, tránh bị xâm hại khác mà em biết
c) Tìm hiểu cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại
Em hãy quan sát các bức tranh và trả lời câu hỏi:
- Em hãy nêu cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại trong các bức tranh trên.
- Hãy nêu thêm cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại khác mà em biết.
LUYỆN TẬP
1. Em đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
a. Mọi trẻ em đều có quyền được bảo vệ khỏi các hình thức xâm hại.
b. Thủ phạm xâm hại thường là người mà trẻ em biết rõ (người quen).
c. Chỉ người lạ mới xâm hại trẻ em.
d. Thủ phạm xâm hại trẻ em cũng có thể là bạn bè cùng lứa tuổi.
e. Trẻ em trai và trẻ em gái đều có thể là nạn nhân của xâm hại tình dục.
2. Những hành vi nào dưới đây là biểu hiện của xâm hại? Vì sao?
a Bạn Lân thường bảo Cường là đần, béo ú khiến Cường buồn bã, thiếu tự tin.
b. Bác sĩ bảo An cởi áo để khám ngực khi có cả mẹ bạn ở đó.
c. Mỗi khi công việc kinh doanh không thuận lợi, mẹ thường cáu gắt và đánh, mắng Gia.
d. Chủ hàng xóm cố tình vuốt má, sờ vào người Hạ mỗi khi gặp khiến bạn cảm thấy không thoải mái.
e. Bố bắt Tâm phải nghỉ học để làm việc nhà như trông em, nấu cơm, phụ giúp bán hàng.
3. Em chọn cách ứng phó nào dưới đây nếu gặp nguy cơ bị xâm hại? Vì sao?
a. Run sợ, khóc lóc.
b. Hít thở sâu để lấy lại bình tĩnh và tìm cách ứng phó.
c. Nói với người xâm hại rằng mình sẽ mách bố mẹ.
d. Chịu đựng.
e. Chống lại.
g. Kêu lớn để người khác biết và giúp đỡ.
h. Kẻ cho người thân về tỉnh huồng em gặp phải.
i. Gọi cho Tổng đài Quốc gia Bảo về Trẻ em 111.
4. Em sẽ làm gì nếu là bạn trong các tình huống sau?
a. Thanh thường bị một nhóm bạn trong lớp trêu chọc, bản tăn về ngoại hình. Mỗi lần thấy Thanh, mấy bạn đó lại cười cợt, chê bai.
b. Trong một lần dọn dẹp nhà cửa, mẹ phát hiện Dung có một cuốn sổ nhật kí. Vì muốn biết suy nghĩ, tâm tư của con gái nên mẹ đã mở ra đọc.
c. Giờ ra chơi Hải đang đi ở khu vực phía sau nhà vệ sinh thì nhìn thấy hai bạn lớp khác đứng quây xung quanh Lâm và ép Làm đứng sát vào tường với vẻ mặt tức giận.
d. Trời xẩm tối, khi đang trên đường về nhà, Kiên thấy có một người đàn ông lạ mặt đi theo mình. Khi bạn đi nhanh thì người đó cũng đi nhanh, đi chậm thì người đó cũng đi chậm khiến Kiên rất sợ hãi.
e. Quỳnh đang chơi cùng bạn, chủ hàng xóm đi qua khen Quỳnh xinh gái và kéo Quỳnh lại, ôm vào lòng khiến bạn rất sợ hãi.
5. Em cùng các bạn trong nhóm xây dựng tiểu phẩm, thảo luận cách ứng phó và đóng vai thể hiện trong các trường hợp sau:
- Bị đe dọa;
- Bị chửi mắng,
- Bị bỏ rơi, ít được quan tâm.
VẬN DỤNG
1. Em hãy cùng bạn ghi lại những điều nên làm và không nên làm đề phòng. tránh bị xâm hại theo mẫu sau:
| Những điều nên làm | Những điều không nên làm |
2. Em hãy sưu tầm bài thơ, bài hát, hoặc thiết kế tờ rơi tuyên truyền về phòng, tránh xâm hại, sau đó, chia sẽ với các bạn trong lớp.
3. Em hãy đóng vai là tuyên truyền viên đề phổ biến đến bạn bè các kĩ năng phòng, tránh xâm hại.
Để phòng, tránh xâm hại
Em hãy nhớ điều này
Nói không và bỏ chạy
Kể cho người lớn ngay.
