(Trang 51)
| • Nhận biết được các yếu tố cần cho sự sống và phát triển của thực vật. • Trình bày được thực vật có khả năng tổng hợp chất dinh dưỡng cần cho sự sống từ khí các-bô-níc và nước. • Vẽ được sơ đồ đơn giản về sự trao đổi khí, nước, chất khoáng của thực vật với môi trường. • Vận dụng được kiến thức về nhu cầu sống của thực vật để đề xuất việc làm cụ thể trong chăm sóc cây trồng, giải thích được tại sao cần phải làm công việc đó. • Thực hiện được việc làm phù hợp để chăm sóc cây trồng. |
Em hãy đưa ra lời khuyên giúp bạn Nam chăm sóc cây.
(Trang 52)
1. Các yếu tố cần cho sự sống và phát triển của thực vật
1. Hãy mô tả bước 1, bước 2 trong thí nghiệm sau đây và dự đoán sự phát triển của cây trong mỗi chậu.
2. So sánh dự đoán của em với kết quả thí nghiệm ở bước 3 và giải thích kết quả thí nghiệm.
Thí nghiệm tìm hiểu về các yếu tố cần cho thực vật sống và phát triển
• Bước 1: Chuẩn bị năm cây đậu giống nhau về chiều cao và số lá. Bốn cây được trồng trong bốn chậu chứa đất trồng có chất khoáng như nhau. Một cây được trồng trong chậu chứa sỏi đã được rửa sạch (hình 2).
• Bước 2: Mỗi chậu cây được chăm sóc khác nhau như sau:
Đặt chậu cây A ở nơi có ánh sáng và tưới nước 2 lần một tuần.
Đặt chậu cây B ở nơi có ánh sáng và tưới nước 2 lần một tuần nhưng bôi một lớp keo mỏng, trong suốt lên hai mặt của tất cả lá cây nhằm ngăn cản sự trao đổi khí của lá.
Đặt chậu cây C ở nơi có ánh sáng nhưng không tưới nước.
(Trang 53)
Đặt chậu cây D ở nơi không có ánh sáng và tưới nước 2 lần một tuần.
Đặt chậu cây E ở nơi có ánh sáng và tưới nước 2 lần một tuần.
• Bước 3: Sau 2 tuần, quan sát cây đậu trong các chậu được kết quả như sau:
| Cây đậu | Đặc điểm quan sát được |
| Cây A | Cây phát triển xanh tốt |
| Cây B | Cây héo |
| Cây C | Thân cây gầy, khô; lá khô |
| Cây D | Thân cây gầy, yếu, mọc vống lên; lá màu xanh nhạt |
| Cây E | Thân cây gầy, nhỏ, héo |
1. Nêu các yếu tố cần cho sự sống và phát triển của thực vật.
2. Theo em, còn yếu tố nào khác cần cho sự sống và phát triển của thực vật?
Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường đến sự phát triển của cây mạ ở hình 8 và hình 9.
Cây mạ ở nhiệt độ môi trường 5 °C
Cây mạ ở nhiệt độ môi trường 20 °C
(Trang 54)
Quan sát cây xanh xung quanh em, cho biết tên cây và nhu cầu về ánh sáng, nước của cây.
| Tên cây | Nhu cầu ánh sáng | Nhu cầu nước | ||
| Nhiều | Ít | Nhiều | Ít | |
| Cây hoa súng | x | x | ||
| ? | ? | ? | ? | ? |
2 Thực vật tự tổng hợp chất dinh dưỡng cần cho sự sống
Nhờ có ánh sáng, thực vật đã sử dụng những gì để tạo thành chất dinh dưỡng và thải ra khí ô-xi? Quá trình đó được gọi là gì?
Sơ đồ quang hợp ở thực vật
| Thực vật sử dụng ánh sáng để tổng hợp chất dinh dưỡng từ nước và khí các-bô-níc, đồng thời thải ra khí ô-xi. Thực vật sử dụng các chất dinh dưỡng đó để sống và dự trữ một phần ở các bộ phận như lá, củ, quả,... |
(Trang 55)
3 Sự trao đổi khí, nước và chất khoáng giữa thực vật với môi trường
Vẽ sơ đồ sự trao đổi khí giữa thực vật với môi trường trong quá trình quang hợp theo gợi ý dưới đây.
1. Nêu tên các chất khí mà thực vật lấy vào và thải ra trong quá trình hô hấp. Vẽ sơ đồ sự trao đổi khí giữa thực vật với môi trường trong quá trình hô hấp.
Sơ đồ trao đổi khí giữa thực vật với môi trường trong quá trình hô hấp
| Hô hấp diễn ra ở tất cả các bộ phận của thực vật như lá, thân, rễ,... |
(Trang 56)
2. Nêu sự trao đổi nước và chất khoáng giữa thực vật với môi trường theo gợi ý dưới đây.
Sơ đồ trao đổi nước và chất khoáng giữa thực vật với môi trường
Một phần lớn nước thoát ra ngoài qua lá
Nước và chất khoáng được thân cây vận chuyển lên các bộ phận của cây
Chất khoáng
Nước
| Rễ cây hút nước và chất khoáng có trong đất. Nước và chất khoáng được vận chuyển vào thân cây, sau đó đến các bộ phận khác của cây. Nhằm cung cấp đủ chất khoáng cho cây, người ta thường bón phân vào đất hoặc phun qua lá. |
1. Vì sao khi trời nắng, đứng dưới tán cây chúng ta cảm thấy mát mẻ, dễ chịu?
2. Vẽ sơ đồ trao đổi khí, nước và chất khoáng giữa thực vật với môi trường dựa vào hình gợi ý dưới đây.
(Trang 57)
4. Chăm sóc cây trồng
Nêu những việc cần làm để chăm sóc cây trồng. Giải thích vì sao cần làm như vậy.
Hãy kể thêm một số việc làm chăm sóc cây trồng.
Hãy lập một kế hoạch chăm sóc cây ở nhà hoặc ở trường em theo gợi ý sau. Thực hiện kế hoạch và tự đánh giá việc thực hiện của em.
| Tên cây cần được chăm sóc hoặc trồng mới | Việc làm | Số lần thực hiện trong 1 tuần | Đã hoàn thành | Chưa hoàn thành |
| ? | ? | ? | ? | ? |
| • Thực vật cần ánh sáng, không khí, nước, chất khoáng và nhiệt độ thích hợp để sống và phát triển. • Thực vật sử dụng ánh sáng để tổng hợp chất dinh dưỡng từ khí các-bô-níc, nước và thải ra khí ô-xi. • Trong quá trình sống, thực vật thường xuyên trao đổi khí, nước và chất khoáng với môi trường. • Để cây trồng sống và phát triển tốt cần chăm sóc cây như: làm đất tơi xốp, thoáng khí; tưới nước, bón phân đầy đủ; chống nóng, chống rét,... |
