Khám phá (trang 105)
Đường tròn. Vẽ đường tròn có tâm và bán kính cho trước
a)
- Tớ đang tô màu hình tròn đấy.
- Đầu phấn của com pa vạch ra một đường tròn. Tớ vẽ đường tròn bán kính 15 cm.
b) Dùng compa để vẽ đường tròn tâm O bán kính 2 cm
• Đặt một đầu com pa ở vị trí vạch cm của thước kẻ, đầu còn lại ở vị trí vạch 2 cm của thước kẻ.
• Trên tờ giấy, đặt đầu nhọn com pa tại điểm O, sau đó quay com pa một vòng.
• Đầu chì vạch trên tờ giấy đường tròn tâm O bán kính 2 cm.
Hoạt động (trang 106)
1. a) Vẽ đường tròn tâm O bán kính 3 cm.
b) Vẽ đường tròn tâm I bán kính 35 mm.
2. a) Quan sát rồi vẽ hình theo hướng dẫn.
Bước 1: Vẽ đường tròn tâm S bán kính 25 mm và đường tròn tâm S bán kính 7 cm.
Bước 2: Lấy điểm E trên đường tròn tâm S bán kính 7 cm vữa vẽ. Vẽ đường tròn tâm E bán kính 15 mm và đường tròn tâm E bán kính 3 cm.
Bước 3: Lấy điểm M trên đường tròn tâm E bán kính 3 cm vừa vẽ. Vẽ đường tròn tâm M bán kính 12 mm.
b) Em hãy tô màu và trang trí các hình tròn để được mô hình Trái Đất, Mặt Trời và Mặt Trăng (theo mẫu).
Khám phá (trang 107)
Chu vi hình tròn
a)
- Mình đo được chu vi hình tròn này là 6,28 dm.
- Mình cũng đo được chu vi hình tròn là 6,28 dm.
- Độ dài sợi dây mà Mai gắn quanh hình tròn kia chính là chu vi của hình tròn đó.
- Tớ đọc sách và biết có công thức để tính chu vi hình tròn theo đường kính hoặc bán kính đấy!
Muốn tính chu vi hình tròn ta lấy số 3,14 nhân với đường kính (hoặc nhân với 2 rồi nhân với bán kính):
C = 3,14 x d hay C = 3,14 x 2 x r.
Trong đó: C là chu vi hình tròn
d là đường kính hình tròn,
r là bán kính hình tròn.
b) Ví dụ
Chu vi hình tròn đường kính 2 dm là:
3,14 x 2 = 6,28 (dm).
Chu vi hình tròn bán kính 5 m là:
3,14 x 2 x 5 = 31,4 (m).
Hoạt động (trang 108)
1. Hoàn thành bảng sau (theo mẫu).
| Đường kính hình tròn | 6 dm | 7 mm | 3 cm | 10 m |
| Chu vi hình tròn | 3,14 x 6 = 18,84 (dm) | ? | ? | ? |
2. Hoàn thành bảng sau (theo mẫu).
| Bán kính hình tròn | 5 cm | 5 dm | 3m | 4 km |
| Chu vi hình tròn | 3,14 x 2 x 5 = 31,4 (cm) | ? | ? | ? |
3. Số?
Biết chiều dài phần hai đầu tre buộc vào nhau của cái cạp rổ là 15 cm (như hình dưới đây). Chiều dài của thanh tre uốn thành cái cạp rổ là ...?... cm.
Luyện tập (trang 108)
1. Hình nào dưới đây có chu vi lớn nhất?
2. Bờm uốn sợi dây thép thành cái khung gồm một hình tròn đường kính d (cm) và hai thanh làm tay cán, mỗi thanh dài b (cm). Hỏi trong bức tranh dưới đây, ai nói đúng?
- Chiều dài sợi dây thép uốn thành cái khung này là b + 3,14 x d.
- Chiều dài sợi dây thép ấy là b x 2 + 3,14 x d chứ bác.
3. Một sợi dây thừng quấn quanh một gốc cây đúng 3 vòng. Mỗi vòng có dạng đường tròn có bán kính 2 dm. Phần dây không quấn vào thân cây dài 2,8 m. Hỏi sợi dây thừng đó dài bao nhiêu mét?
4. Chú rùa màu vàng bò từ A đến B theo đường màu đỏ, chú rùa màu nâu bò từ B đến A theo đường màu xanh (như hình vẽ). Hỏi chú rùa nào bò quãng đường dài hơn?
Khám phá (trang 110)
Diện tích hình tròn
a)
- Diện tích phần lát gạch xanh là bao nhiêu nhỉ?
- Muốn tính diện tích phần lát gạch xanh thì phải tính diện tích của một hình tròn đấy.
Mình cắt hình tròn thành các miếng nhỏ hơn rồi ghép lại được hình này. Hình này sẽ gần giống hình chữ nhật có chiều dài là 3,14 x r và chiều rộng là r. Các bạn thử dự đoán công thức tính diện tích hình tròn nhé!
Muốn tính diện tích hình tròn ta lấy số 3,14 nhân với bán kính rồi nhân với bán kính:
S = 3,14 x r x r.
Trong đó: S là diện tích hình tròn, r là bán kính hình tròn.
b) Ví dụ
Diện tích hình tròn bán kính 10 cm là:
3,14 x 10 x 10 = 314 (cm²).
Hoạt động (trang 111)
1. Hoàn thành bảng sau (theo mẫu).
| Bán kính hình tròn | 2cm | 5mm | 3dm | 4km |
| Diện tích hình tròn | 3,14 x 2 x 2 = 12,56 (cm²) | ? | ? | ? |
2. Số?
Bãi thả khí cầu của một công ty có dạng hình tròn bán kính 200 m. Diện tích bãi thả khí cầu đó là ...?... m².
3. Tính diện tích một tấm thảm hình tròn có đường kính 20 dm.
Luyện tập (trang 111)
1. a) Chọn câu trả lời đúng.
Hình tròn phủ sóng của trạm phát sóng nào dưới đây có chu vi bé nhất?
A. Trạm I, bán kính 150 m
B. Trạm II, bán kính 100 m
C. Trạm III, bán kính 200 m
b) Số?
Diện tích hình tròn phủ sóng vừa tìm được ở câu a là ...?... m².
2. Ở một vùng sa mạc, người ta trồng lúa trên những thửa ruộng có dạng hình tròn bán kính 50m. Biết rằng có 1 000 thửa ruộng như vậy. Hỏi tất cả diện tích trồng lúa là bao nhiêu mét vuông?
3. Số?
Một sân vận động được xây dựng trên mảnh đất tạo bởi một hình chữ nhật và hai nửa hình tròn có kích thước như hình bên. Diện tích mảnh đất đó là ...?... m².
4. Một giếng nước có miệng giếng là một hình tròn bán kính 8 dm. Người ta xây thành giếng trên phần đất rộng 3 dm bao quanh miệng giếng (như hình dưới đây). Tính diện tích phần đất xây thành giếng đó.
