(Trang 77)
SAU BÀI NÀY EM SẼ:
- Hiểu được các công việc cần thực hiện cùng các kiến thức và kĩ năng cần thiết để quản trị CSDL, các ngành học có liên quan và nhu cầu xã hội đối với công việc quản trị CSDL.
- Có thể tìm kiếm, khai thác và trao đổi thông tin hướng nghiệp liên quan đến công việc quản trị CSDL.
Trong các tổ chức, những CSDL phục vụ công tác quản lí có thể rất lớn, mỗi CSDL có thể gồm rất nhiều bảng với những quan hệ phức tạp. Không phải ai cũng biết rõ CSDL của cơ quan mình, ngay cả với những nhân viên tin học nếu không tìm hiều chi tiết. Vậy làm thế nào để có thể vận hành, duy trì cho các CSDL hoạt động thông suốt, luôn sẵn sàng đáp ứng được nhu cầu khai thác? Có cần những cán bộ chuyên trách quản trị CSDL không?
1. NGƯỜI QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU
Hoạt động 1: Quản trị cơ sở dữ liệu là gì?
Quản trị là hoạt động hỗ trợ song song với một hoạt động cơ bản để thực hiện tốt nhất hoạt động cơ bản. Ví dụ, nếu hoạt động cơ bản là làm phần mềm thì quản trị dự án phần mềm sẽ là điều phối nhân lực, thiết bị, tài chính, giám sát tiến độ và chất lượng để làm ra phần mềm tốt, chi phí hợp lí và đúng thời hạn.
Nếu hoạt động cơ bản là khai thác các CSDL phục vụ ứng dụng tin học thì theo em, hoạt động quản trị CSDL tương ứng gồm những công việc gì?
Để đảm bảo cho các hoạt động liên quan đến CSDL thông suốt, có hiệu quả cao, cần thực hiện các công việc sau:
Thiết lập và điều chỉnh CSDL. Tham gia thiết kế CSDL, cài đặt các hệ CSDL và điều chỉnh lại cấu trúc CSDL khi cần thiết.
Đảm bảo tài nguyên cho các hoạt động CSDL. Cung cấp đầy đủ tài nguyên như máy tính có công suất thích hợp, có bộ nhớ lưu trữ đủ lớn cùng các phương tiện kĩ thuật kèm theo. Việc này không chỉ được thực hiện khi khởi tạo CSDL mà cần được thực hiện thường xuyên theo mức tăng trưởng của dữ liệu và mức độ khai thác dữ liệu.
Đảm bảo an toàn, an ninh. Ở các tổ chức đã tin học hoá, dữ liệu có tầm quan trọng đặc biệt, cần được bảo vệ tốt. Khi hỏng thiết bị, ta có thể sửa chữa hay mua mới;
(Trang 78)
khi phần mềm có lỗi, ta có thể nâng cấp, cài đặt lại, nhưng mất dữ liệu do hỏng thiết bị hay dữ liệu bị đánh cắp, bị sửa với mục đích xấu thì có thể làm tê liệt hoạt động, thậm chỉ có thể làm sụp đổ toàn bộ tổ chức sở hữu dữ liệu. Do vậy, việc đảm bảo an toàn, an ninh cho dữ liệu là một hoạt động quan trọng hàng đầu trong quản trị CSDL.
Nâng cấp công nghệ. Theo thời gian, các công nghệ CSDL có thể lạc hậu, cần được nâng cấp. Thực tế, nhiều cơ quan, tổ chức đã buộc phải loại bỏ các hệ QTCSDL không còn thích hợp để thay thế bằng các hệ QTCSDL có khả năng làm việc tốt hơn.
Người sử dụng các phần mềm quản lí như nhân viên kế toán, văn phòng.... thường không có đủ hiểu biết về công nghệ để thực hiện những công việc trên. Chính những người làm phần mềm cũng không có trách nhiệm lâu dài đối với dữ liệu. Vì thế, cần có những người chuyên trách thực hiện việc quản trị CSDL, được gọi là người quản trị CSDL (trong danh mục nghề nghiệp Việt Nam, những người quản trị CSDL có tên gọi chung là "nhà quản trị CSDL").
Công việc cụ thể của người quản trị CSDL bao gồm:
- Cài đặt các hệ QTCSDL: phối hợp với các chuyên viên tin học cài đặt phần mềm ứng dụng: tạo lập và làm hồ sơ về CSDL đề phục vụ cho hoạt động duy trì và nâng cấp hệ thống sau này; chuyển đổi dữ liệu khi nâng cấp công nghệ....
- Phối hợp với những người thiết kế ứng dụng tin học để hoạch định tài nguyên cần thiết cho hoạt động CSDL như công suất máy tính, khối lượng lưu trữ kề cả cho nhu cầu sao lưu, băng thông mạng, nguồn điện.... Thường xuyên theo dõi các số liệu thống kê về tình hình sử dụng để nắm bắt được biến động nhu cầu tài nguyên để điều chỉnh hoặc bổ sung.
- Phối hợp với những người thiết kế hệ thống và các bộ phận nghiệp vụ để phân quyền sử dụng dữ liệu đến từng nhóm người dùng, sau đó sử dụng hệ QTCSDL đề thiết lập quyền sử dụng dữ liệu; điều chỉnh quyền sử dụng dữ liệu khi có biến động về nhân sự hay nghiệp vụ.
- Thường xuyên tạo các bàn sao lưu dữ liệu dự phòng để khi gặp sự cố có thể khôi phục dữ liệu. Thường xuyên giám sát phát hiện sớm các sự cố dữ liệu để khắc phục kịp thời.
- Nắm bắt sự phát triển của công nghệ, đánh giá hoạt động của hệ thống để nâng cấp công nghệ khi cần thiết.
Quản trị CSDL là hoạt động nhằm đảm bảo cho việc sử dụng CSDL thông suốt và hiệu quả. Quản trị CSDL có các nhiệm vụ:
- Tạo lập, điều chỉnh và đảm bảo tài nguyên cho các hoạt động CSDL;
- Đảm bảo an toàn, an ninh và bảo mật cho dữ liệu:
- Nâng cấp công nghệ CSDL;
- Quản trị CSDL là một nghề trong tin học.
1. Kể ra các nội dung quản trị CSDL.
2. Một cơ quan xây dựng một ứng dụng quản lí. Trong ba đối tượng: Người làm phần mềm, Người sử dụng phần mềm quản lí, Người quản trị CSDL, ai là người chịu trách nhiệm chính mỗi công việc sau đây: Cập nhật dữ liệu, Thiết kế dữ liệu, Sao lưu dữ liệu.
(Trang 79)
2. PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA NGƯỜI QUẢN TRỊ CSDL
Hoạt động 2 Tìm hiểu các kiến thức và kĩ năng cần có của người quản trị CSDL
1. Căn cứ vào các công việc cần thực hiện đề quản trị CSDL, em hãy đề xuất những kiến thức, kĩ năng và phẩm chất cần có của người quản trị CSDL.
2. Có thể học kiến thức và rèn luyện kĩ năng quản trị CSDL ở đâu?
Người quản trị CSDL cần có nền tảng tốt về CSDL, hiểu được các mô hình CSDL. Tuy nhiên, kĩ năng làm việc trên các hệ thống cụ thể đặc biệt quan trọng.
Để quản trị CSDL trên thực tế, điều quan trọng nhất là phải làm chủ được một hệ QTCSDL, biết cài đặt, biết thiết lập các tham số cần thiết, thành thạo ngôn ngữ quản trị, trong đó có ngôn ngữ truy vấn SQL - ngôn ngữ có thể làm việc được với tất cả các hệ QTCSDL hiện đại.
Người quản trị CSDL có thể phải tham gia thiết kế hoặc điều chỉnh cấu trúc của CSDL khi nâng cấp phần mềm. Cho dù họ không nhất thiết phải tham gia thiết kế CSDL nhưng biết thiết kế là điều rất quan trọng để quản trị tốt các CSDL.
Việc cài đặt hệ QTCSDL bao giờ cũng được thực hiện trên một hệ điều hành cụ thể, có liên quan đến mạng máy tính nên có hiểu biết tốt về hệ điều hành và mạng máy tính là một điểm cộng của người quản trị CSDL.
Người quản trị CSDL cần có một số phẩm chất cần thiết sau:
- Tính cẩn thận, tỉ mỉ, kiên trì. Cùng với khả năng phân tích, các phầm chất này giúp người quản trị CSDL phát hiện và xử lí sự cố tốt hơn.
- Tinh thần ham học. Cùng với kĩ năng ngoại ngữ và tìm kiếm thông tin, phầm chất này giúp người quản trị CSDL có khả năng tự học để nắm bắt được những công nghệ mới liên quan đến quản trị CSDL.
Ở bậc đại học, các chuyên ngành có liên quan nhiều đến nghề quản trị CSDL là Các hệ thống thông tin và Công nghệ phần mềm, ở đó sinh viên được đào tạo chuyên sâu về CSDL và phân tích và thiết kế hệ thống. Hầu hết các trường đại học có đào tạo công nghệ thông tin đều có các chuyên ngành trên. Các kiến thức khác như hệ điều hành và mạng máy tính được học ở mức cơ bản. Một vài trường đại học mở cả chuyên ngành tin học quản lí. Với các chuyên ngành đào tạo khác thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin, các trường đại học có thể không dạy các hệ QTCSDL cụ thể nhưng sinh viên có thể tiếp cận chúng qua các bài thực hành và các dự án nhỏ.
Có nhiều cơ hội để bổ sung kiến thức và rèn luyện kĩ năng quản trị CSDL như tham gia các khoá học của các trung tâm đào tạo, lấy chứng chỉ quản trị CSDL của các hãng nổi tiếng như IBM, Microsoft, Oracle.... hoặc thực tập ở các công ti tin học.
- Người quản trị CSDL cần có kiến thức cơ bản về CSDL, biết thiết kế CSDL và sử dụng thành thạo hệ QTCSDL.
- Tính cách tỉ mỉ, cần thận, kiên nhẫn, kĩ năng phân tích rất cần thiết với người quản trị khi phải xử lí tình huống.
- Khả năng học tập suốt đời, giúp người quản trị CSDL nâng cao bản lĩnh nghề nghiệp.
- Để trở thành người quản trị CSDL tốt, cần được học kiến thức một cách bài bản ở các trường đại học chuyên ngành, rèn luyện kĩ năng trong các khoá học nghề nghiệp về quản trị CSDL về các hệ QTCSDL cụ thể và rèn luyện trong công việc thực tế.
1. Hãy kể ra các phẩm chất và năng lực cần có của một người quản trị CSDL.
2. Cần làm gì để có các kiến thức và kĩ năng cần thiết về quản trị CSDL.
(Trang 80)
3. CƠ HỘI VIỆC LÀM
Hoạt động 3: Nhu cầu tuyển dụng người quản trị CSDL
Em hãy sử dụng từ khoá tuyển dụng người quản trị cơ sở dữ liệu để tìm kiến thông tin trên mạng về nhu cầu tuyển dụng liên quan tới công việc quản trị CSDL.
Đã từ lâu, ở những nơi có mức độ tin học hoá cao như các tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm hay các cơ quan nhà nước cung cấp các dịch vụ công, các công ti tin học lớn,... đều cần người quản trị CSDL để đảm bảo các hệ thống ứng dụng hoạt động thông suốt.
Với sự phát triển nhanh chóng của Internet, rất nhiều ứng dụng trực tuyến có quy mô lớn đã và đang được triển khai như các sàn thương mại điện tử, các mạng xã hội, các hệ thống học tập, giải trí có các CSDL lớn và phức tạp. Việc đảm bảo cho các CSDL của các ứng dụng đó luôn hoạt động tốt là một trong những yêu cầu cốt lõi đề cung cấp dịch vụ một cách tin cậy. Những người quản trị CSDL ở các tổ chức đó rất được trọng dụng.
Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 có một nội dung quan trọng là chuyển đổi số, theo đó toàn bộ các quy trình nghiệp vụ của tổ chức chuyển đồi số được tin học hoá trên nền tảng những CSDL tích hợp, nhất quán và chia sẻ được. Nhu cầu tuyển dụng người quản trị CSDL sẽ tăng nhanh cùng với quá trình chuyển đổi số.
Sở hữu bằng đại học đúng chuyên ngành, có trong tay các chứng chỉ về quản trị CSDL của các hãng danh tiếng, có kinh nghiệm thực tế sử dụng các hệ QTCSDL chắc chắn sẽ mang lại nhưng cơ hội làm việc tại những nơi có điều kiện làm việc tốt và thu nhập cao. Các hiểu biết và kĩ năng quản trị CSDL cũng sẽ hết sức hữu ích cho tất cả những ai có nhu cầu phát triển năng lực chuyên môn ở những bậc học cao hơn liên quan tới tin học như Khoa học máy tính, Hệ thống thông tin, Khoa học dữ liệu,...
Nhu cầu nhân lực quản trị CSDL tăng theo nhu cầu phát triển các ứng dụng tin học sử dụng CSDL.
Có thể tìm được rất nhiều địa chỉ tuyển dụng nhờ công cụ tìm kiếm trên Internet.
Tại sao nhu cầu nhân lực về quản trị CSDL ngày một tăng?
LUYỆN TẬP
1. Hãy tìm danh sách ít nhất 5 trường đại học có đào tạo CSDL hay tin học quản lí.
2. Hãy tìm một số địa chỉ cung cấp các dịch vụ đào tạo để cấp chứng chỉ về CSDL của các công ti như IBM, Oracle, Microsoft.
VẬN DỤNG
1. Hãy tìm ba địa chỉ tuyển dụng người quản trị CSDL trong ngành ngân hàng.
2. Hãy tìm ba địa chỉ tuyển dụng người quản trị CSDL trong các công ti tin học.
